افزایش احتمال سرطان بر اثر مواد شیمیایی ماندگار در آب لوله‌کشی

سازمان جهانی صحت در تازه‌ترین برآوردهای خود گفته است میزان سرطان در جهان تا سال ۲۰۵۰ رشدی ۷۷ درصدی را ثبت خواهد کرد.

به نقل از یورونیوز فارسی، بر اساس اعلام آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان وابسته به این نهاد، انتظار می‌رود میزان سرطان‌های تشخیص داده‌ شده در سه دهه آینده به ۳۵ میلیون نفر برسد که در مقایسه با ۲۰ میلیون مورد به ثبت‌ رسیده در سال گذشته رشدی خیره‌کننده را نشان می‌دهد.

حالا یک مطالعه جدید نشان می‌دهد «مواد شیمیایی ماندگار» (PFAS) موجود در آب لوله‌کشی و صدها محصول مصرفی دیگر می‌توانند پیشرفت سرطان را تسریع کنند.

محققان در دانشگاه ییل آمریکا سلول‌های سرطانی روده بزرگ را در معرض این مواد قرار دادند و مشاهده کردند که این سلول‌ها به محض قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی ماندگار شروع به رشد و تحرک کردند. این فرآیند مشابهی است که در بدن انسان با نام «متاستاز» یا گسترش سرطان به دیگر نقاط بدن شناخته می‌شود.

یافته‌های پژوهشگران در دانشگاه ییل از این جهت نگران‌کننده است که وقتی سرطان متاستاز می‌کند، درمان آن دشوارتر می‌شود.

ارتباط مواد شیمیایی ماندگار در حال حاضر با افزایش خطر سرطان کلیه و بیضه ثابت شده است، با این حال پژوهشگران می‌گویند این مواد تاثیر بسزایی در شیوع دیگر انواع سرطان دارند.

مواد شیمیایی ماندگار چیستند؟

مشتقات پلی‌فلوروالکیل یا مواد شیمیایی ماندگار دسته‌ای از مواد شیمیایی ساخته دست بشر هستند که چندین دهه است در طیف گسترده‌ای از صنایع برای مقاوم سازی محصولات در برابر گرما، آب، چربی و لکه‌ها استفاده می‌شوند.

در هشتاد سال گذشته مشتقات بسیاری از این ترکیبات ساخته شده‌اند که در تولید هزاران کالای مصرفی روزمره، مانند رنگ، مواد نچسب و عایق، ظروف و البسه، ظروف غذای یک‌بار مصرف، محصولات شوینده، کف ضد حریق (کپسول‌ آتش‌نشانی)، مبلمان و غیره به کار می‌روند.

این ترکیبات سمی که امروزه ردپایی از آن‌ها حتی دورافتاده‌ترین مکان‌های کره خاکی از جمله در بدن خرس‌های قطبی در قطب شمال نیز یافت شده است، به دلیل پیوندهای بسیار قوی فلوئور-کربن در بدن ما تجزیه نمی‌شوند و می‌توانند تا ده‌ها هزار سال در محیط زیست باقی بمانند. به همین علت نیز مواد شیمیایی «ماندگار» لقب گرفته‌اند.

دانشمندان می‌گویند این مواد در آب‌های آشامیدنی و گرد و غبار داخل ساختمان شناسایی شده‌اند. مطالعات نشان داده است که ۹۷ درصد از مردم در ایالات متحده سطوح قابل تشخیصی از این مواد شیمیایی ماندگار را در خون خود دارند.

مطالعات متعددی ارتباط این مواد را با نرخ بالاتر سرطان‌ها از جمله سرطان کلیه، پروستات و پستان مرتبط نشان داده‌اند. در شرایطی که تحقیقات برای درک چگونگی تأثیر این مواد بر بدن انسان ادامه دارد، پژوهشگران می‌گویند به نظر می‌رسد قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، به ویژه در سطوح بالا، مسیرهای بیولوژیکی در درون سلول‌ها را تغییر می‌دهد.

در جریان مطالعه آزمایشگاهی در دانشگاه ییل، دو نوع سلول سرطانی روده بزرگ به مدت هفت روز در معرض مواد شیمیایی ماندگار قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد بخشی از این سلول‌ها شروع به تحرک و جابجایی کردند.

دکتر کارولین جانسون، محقق و اپیدمیولوژیست در دانشگاه ییل، در این باره گفت: «این متاستاز دادن آن را ثابت نمی‌کند، اما تحرک آنها افزایش یافته و این یکی از ویژگی‌های متاستاز است.»

همچنین در پی قرار گرفتن سلول‌های سرطانی با غلظت ۱۰ میکرومولار در معرض مواد شیمیایی ماندگار مشاهده شد که سلول‌ها شروع به رشد کردند؛ امری که به گفته دانشمندان نشانه دیگری از متاستاز بالقوه است.

تحقیقات درباره سرطان در حالی ادامه دارد که پزشکان به تازگی نسبت به پایین آمدن سن سرطان به زیر ۵۰ سال هشدار داده‌اند.

سازمان جهانی صحت گفته است سرطان ریه با ۲.۵ میلیون مورد ابتلا و ۱.۸ میلیون مورد مرگ و میر در سال ۲۰۲۲ شایع‌ترین نوع در سراسر جهان بوده است و پس از آن سرطان‌های پستان، روده بزرگ، پروستات و معده قرار گرفته‌اند.