بررسی آیات حجاب در قرآن کریم

آیات حجاب در قرآن کریم، در دو سوره نور و احزاب به خوبی و همراه با برخی تفصیلات، این مساله بزرگ اجتماعی و فردی را برای ما بازگو کرده است. برای همه ما روشن است که بحث حجاب تا چه میزان از مسائل مبتلا به جامعه ما و دیگر جوامع در هر عصر و زمان بوده است و قطعا در زمان های آینده نیز این موضوع، همواره یکی از چالشی ترین مسائل روز باقی خواهد ماند.

موضوع حجاب هر هر جامعه ای موافقان و مخالفانی دارد و هر کدام از این دسته ها به دلایل عمدتا عقلی و عرفی اشاره می کنند. موافقان بحث حجاب در کنار استدلالات منطقی و عقلانی که برای ضرورت حجاب دارند، همواره دستورات دینی و تاکیدات قرآنی و روایی را نیز به عنوان پشتوانه بحث حجاب مطرح کرده و عموم دینداران و متدینین، دلایل روایی و قرآنی را مهمترین و متقن ترین دلایل برای حجاب می دانند. در این مقاله آیات حجاب در قرآن کریم را بررسی خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید.

آیات حجاب در قرآن کریم

همانطور که گذشت خداوند متعال در دو سوره نور و احزاب به بیان مساله حجاب پرداخته و نوع پوشش زنان مسلمان را تشریح کرده اند. البته مصداق حجاب نیز مانند بسیاری از مسائل دینی دارای حرف و حدیث هایی است و هر جماعتی برداشت خود از حجاب را از این آیات استنباط می کنند.

خداوند متعال در آیه ۳۱ سوره مبارکه نور می فرمایند:

وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُیُوبِهِنَّ …

و به زنان با ایمان بگو چشم های خود را (از نگاه هوس آلود) فرو گیرند، و دامان خویش را حفظ کنند، و زینت خود را جز آن مقدار که ظاهر است آشکار ننمایند، و (اطراف) روسری های خود را بر سینه خود افکنند (تا گردن و سینه با آن پوشانده شود) …

آیه ۵۹ سوره مبارکه احزاب نیز از دیگر آیاتی است که صراحتا به بحث حجاب زنان مسلمان اشاره کرده است که در ادامه مباحث به آن اشاره می شود.

آیات حجاب در قرآن کریم چه نوع حجابی را ترسیم کرده اند؟

در میان موافقان بحث حجاب نیز اختلافاتی در نحوه داشتن حجاب و به عبارتی دیگر، مصادیق حجاب وجود دارد. عده ای از آنها حجاب را یک پوشش عرفی می دانند که مانع دید نامحرمان می شود؛ این دسته از افراد فرقی میان چادر، مانتوی بلند و دیگر انواع پوشش ها قائل نیستند و معتقدند همین که یک پوشش مانع دید نامحرمان شود و افکار نابجا را در میان جنس مخالف تحریک نکند حجاب گفته می شود. این نظریه معتقد است هر کشور و فرهنگی با نوع پوشش مخصوص خود حجاب اسلامی و شرعی را می توانند رعایت کنند و به دستورات آیات حجاب در قرآن عمل می کنند.

در مقابل برخی از افراد نیز طرفدار سرسخت «چادر» هستند و معتقدند اگرچه که به دیگر انواع پوشش اسلامی نیز «حجاب» اطلاق می شود اما چادر نمونه بارز و کامل تر حجاب می باشد و اگر بانوان می خواهند به بهترین شکل و به نحو احسن حجاب خود را رعایت کند باید چادر بپوشد.

یکی از آیات حجاب در قرآن کریم، آیه ۵۹ سوره مبارکه احزاب است. خداوند متعال در این آیه می فرمایند:

یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْوَاجِکَ وَبَنَاتِکَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلَابِیبِهِنَّ ذَلِکَ أَدْنَى أَنْ یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا

ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مومنان بگو جلباب ها (روسری های بلند) خود را بر خویش فرو افکنند، این کار برای اینکه (از کنیزان و آلودگان) شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است و (اگر تاکنون خطا و کوتاهی از آنها سر زده) خداوند همواره غفور و رحیم است.

برخی از مفسران قرآن کریم از این آیه اینگونه برداشت کرده اند که مصداق بارز حجاب و در واقع، حجاب برتر از نظر قرآن کریم پوشش «چادر» می باشد. این مفسران معتقدند «جلباب» که در این آیه از قرآن کریم آمده است به معنای پوششی است که از سر تا پایین بدن را فرابگیرد که امروزه به همان چادر تعبیر می شود. در واقع، این دسته از مفسرین می گویند آیات حجاب در قرآن کریم از چادر به عنوان پوشش و حجاب برتر یاد کرده و به زنان مسلمان دستور داده اند تا اینگونه پوشش را انتخاب کنند.

پوشش حضرت زهرا سلام الله علیها چگونه بود؟

آنچه منابع تاریخی نقل کرده اند این است که نوع پوشش حضرت زهرا سلام الله علیها نیز همین پوشش چادر بوده است.

علاوه بر همه اینها، عقل نیز حکم می کند که اگرچه دیگر انواع پوشش از قبیل مانتو و روسری بلند نیز مصداق حجاب هستند اما پوشش چادر قطعا حجاب برتر است و مصداق بارز و تمام وکمال حجاب می باشد زیرا فقط با این نوع نوع پوشش است که آیات حجاب در قرآن کریم به طور کامل عملی شده و وظیفه زنان مومن در این رابطه به بهترین وجه انجام می شود.

آنچه با مرور آیات حجاب در قرآن کریم و دلایل تاریخی و سیره اهل بیت علیهم السلام و همچنین مسائل عقلانی و عرفی به دست می آید این است که بانوان مسلمان با انتخاب پوشش چادر به بهترین شکل می توانند به وظیفه خود در قبال مساله حجاب عمل کنند و این نوع پوشش قطعا مصداق بارز و کامل حجاب می باشد. اگرچه که دیگر انواع پوشش نیز اگر به طور کامل و با رعایت موازین و قوانین اسلامی باشد نیز جزو پوشش حجاب محسوب می شوند.

حجاب در ادیان دیگر

اگرچه این مطلب به بررسی آیات حجاب در قرآن کریم اختصاص دارد اما خوب است در پایان مطلب به طور مختصر به این نکته نیز اشاره کرد که حجاب تنها در دین مقدس اسلام نیست بلکه این موضوع مهم در همه ادیان پیشین نیز تاکید شده و تمام کتب آسمانی بر آن پافشاری داشته اند.

این مساله امروزه از لحاظ علمی کاملا پذیرفته شده است که رعایت حجاب در هر جامعه ای به سلامت فکری و روحی و روانی آن جامعه کمک فراوانی می کند و تاثیرات مثبتی در رشد و آرامش آن جامعه خواهد داشت. کاملا واضح است که رعایت دستورات دینی و اسلامی که یکی از آنها حجاب است، از بسیاری از مفاسد و نابهنجاری ها پیشگیری می کند و به سلامت جسمی و روانی افراد جامعه کمک خواهد کرد.