آوارگان بلخاب؛ «تداوم آوارگی، بی‌توجهی نهادهای بین‌المللی و ترس از انتقامجویی طالبان»

بیش از سه ماه از آغاز تهاجم طالبان به ولسوالی بلخاب ولایت سرپل در شمال افغانستان می‌گذرد؛ اما هزاران تن از شیعیان هزاره که از این ولسوالی آواره شده بودند، هنوز در بی‌سرنوشتی و آوارگی به سر می‌برند.

به تازگی «بنیاد بابه مزاری – استرالیا» اعلام کرده است که مرحله سوم از کمک‌هایش به آوارگان بلخاب را توزیع کرده است.

بر اساس گزارشی که این بیناد منتشر کرده است، این کمک ها به ۳۱ خانواده از کسانی که بر اثر جنگ در بلخاب به یکی از ولایات شمال کشور آواره شده‌اند، توزیع شده است.

مسئولان بنیاد بابه مزاری گفته‌اند که آنها «به دلیل مسائل امنیتی» نمی‌توانند جزئیات دقیق محل سکونت آوارگان را در گزارش ذکر کنند.

این بنیاد گفته است که آوارگان در ابتدا توسط همکاران رضاکار این بنیاد سروی شده و بعد از آن به هر خانواده، بر اساس تعداد آنها، کمک نقدی از چهار هزار افغانی تا ۱۰ هزار و ۵۰۰ افغانی توزیع شده است.

بنیاد بابه مزاری شاخه استرالیا، تاکنون سه بار برای آوارگان جنگ بلخاب کمک توزیع کرده است. این بنیاد در سیزدهم ماه آگست نیز اعلام کرده بود که به ۱۰۳ خانواده از آوارگان بلخاب در ولسوالی یکاولنگ ولایت بامیان، کمک توزیع کرده است.

بی‌توجهی نهادهای بین‌المللی

هزاران تن از شیعیان هزاره که بر اثر جنگ از ولسوالی بلخاب ولایت سرپل آواره شده‌اند، از بی‌توجهی نهادهای امداد رسان بین‌المللی، شکایت دارند.

آنها می‌گویند که نهادهای امداد رسان بین‌المللی، به ویژه نهادهای وابسته به سازمان ملل متحد، کمترین توجه را به مشکلات خانواده‌های آواره شده از بلخاب، نکرده‌اند.

اداره کمک هماهنگ کننده کمک‌های بشر دوستانه سازمان ملل متحد (اوچا) تاکنون یکبار گزارش داده است که به آوارگان جنگ بلخاب در ولایت بامیان، کمک کرده است.

بر اساس این گزارش که در چهاردهم ماه جولای منتشر شد، این نهاد به چهار هزار نفر خیمه و تجهیزات برای رفع نیازمندی‌ها اولیه فراهم کرده بود، سازمان جهانی غذا برای دو هزار نفر مواد غذا توزیع کرده بود و یونیسیف برای ۵۰۰ نفر کمک مراقبت‌های بهداشتی، حفاظتی و تغذیه ارائه کرده بود.

بعد از این گزارش، این نهاد بین المللی هیچ گزارش دیگری از کمک‌رسانی به آوارگان بلخاب منتشر نکرده است، در حالی تاکنون حدود ۹۰۰ میلیون دالر کمک به افغانستان سرازیر شده است و روند کمک‌رسانی و توزیع کمک‌ها در مناطق شرقی و جنوبی کشور، ادامه دارد.

بی‌توجهی نهادهای امداد رسان بین‌المللی و ممانعت طالبان از توزیع کمک توسط شماری از نهادهای امداد رسان داخلی، باعث شده است که آوارگان بلخاب در شرایط بسیار دشوار بسر ببرند.

یک منبع محلی گفت که: «آوارگان هنوز در شرایط بسیار ناگوار بسر می‌برند. آنها به غذا، سرپناه مناسب و دارو دسترسی ندارند.»

به گفته این منبع، کودکان آواره بلخابی  بیشتر از بزرگسالان در معرض خطر قرار دارد و با وجود اینکه فصل سرما در افغانستان در راه است، خطر جانی بسیاری از آوارگان را تهدید می‌کند.

ترس از بازگشت و انتقامجویی طالبان

طالبان روز بیست ششم ماه اسد اعلام کردند که مولوی مهدی مجاهد، فرمانده هزاره تبار که علیه این گروه به مقاومت بر خواسته بود، در مرز ایران و افغانستان به دست نیروهای مرزی این گروه، کشته شده است.

با وجود کشته شدن مولوی مهدی و پایان جنگ در بلخاب، طالبان اما هنوز به هزاران تن از شیعیان هزاره که از ولسوالی بلخاب آواره شده‌اند، اجازه بازگشت به خانه‌های شان را نداده است.

آوارگان بلخاب می‌گویند که هنوز نمی‌توانند به دلیل ترس از انتقامجویی طالبان به خانه‌های برگردند و مجبور هستند که مشکلات آوارگی را تحمل کنند.

منابع محلی می‌گویند که بسیاری از آوارگان حتی در محل‌های که اکنون به صورت موقت پناه گرفته‌اند، نیز در امنیت نیستند و طالبان هنوز در صدد شناسایی افرادی هستند که با نیروهای مولوی مهدی ارتباط داشته‌اند.

پیش از این نیز منابع محلی گزارش داده بودند که طالبان آوارگان جنگ بلخاب را تعقیب می‌کنند و شماری از آنها را از شهر مزار شریف در بلخ، بازداشت کرده‌اند. هنوز از سرنوشت افراد بازداشت شده، اطلاعی در دست نیست.

بعد از تهاجم طالبان به ولسوالی بلخاب ولایت سرپل برای سرکوب نیروهای مولوی مهدی مجاهد، سازمان ملل متحد گزارش داد که ۲۷ هزار نفر از این ولسوالی آواره شده‌اند، اما منابع محلی شمار افراد آواره شده را بیش از پنجاه هزار نفر اعلام کردند.

علاوه بر این، گزارش‌های متعدد از «کشتار انتقامجویانه» طالبان در ولسوالی بلخاب ولایت سرپل، تیرباران کردن غیرنظامیان، آتش زدن خانه‌ها و بازار و بی‌حرمتی به اماکن مذهبی شیعیان هزاره در این ولسوالی، منتشر شد.

طالبان حدود سه روز پس از آغاز تهاجم به بلخاب، اعلام کردند که «عملیات تصفیه‌ای» در مرکز ولسوالی بلخاب پایان یافته است و در نقاط مختلف و دور دست آن ادامه خواهد داشت.

از آن زمان تاکنون، این گروه در مورد سرنوشت هزاران نفر از آوارگان بی‌توجه بوده است و بر اساس گزارش منابع محلی، مانع کمک رسانی به آوارگان از سمت ولایت بامیان و از مسیر ولسوالی بلخاب شده‌اند.

اکنون هزاران نفر از آوارگان شیعه در مناطق مختلف، در وضعیت دشوار و بی‌سرنوشتی مطلق بسر می‌برند و از ترس انتقامجویی نیروهای طالبان، نمی‌توانند به خانه خود برگردند.