ملا منصور، رفیق دزد و شریک قافله

جامعه باز نوشت:

ملا اختر منصور، رهبر جدید طالبان افغانستان خانه‌ای در بندر توریستی غرب دبی دارد که به گونۀ منظم از آن دیدار می‌کند و بر اساس ادعاهای جدید، از آنجا بخشی از امپراتوری بازرگانی‌اش را مدیریت می‌کند. برخلاف ملا محمد‌عمر یک‌چشم، سلف گوشه‌نشینش، رهبر جدید بحث‌برانگیز که جنگ علیه حکومت مورد حمایت غرب در افغانستان را رهبری می‌کند، شخصی عملگرا با کارنامه‌ای شناخته‌شده به‌عنوان یک تاجر است.

با این‌حال، در شرح‌حالی که از او در نیویورک تایمز بر اساس مصاحبه‌هایی با همکاران کنونی و سابق او و مقام‌های حکومتی تهیه شده، آشکار شده است که او نه‌تنها یک ثروتمند است، بلکه به‌شدت محافظت‌شده است و خیلی هم سفر می‌کند.

گفته می‌شود او منزل محافظت‌شده در شهر کویته دارد که از سوی ادارۀ امنیت پاکستان، ادارۀ اطلاعات ارتش یا آی‌اس‌آی محافظت می‌شود. او از آنجا چندین تجارت، از جمله یک شرکت تلفن همراه را مدیریت می‌کند.

هرچند پاکستان که به ‌نام متحد ایالات متحده است، روابطش با طالبان که از حمایت آی‌اس‌آی برخوردار است، بر همگان روشن است؛ بنابراین‌ برآفتاب‌شدن این‌که ملا منصور خانه‌ای در امارات متحدۀ عربی دارد، شاید از این جهت تکان‌دهنده باشد که پایگاه‌های نظامی کشورهای غربی را در خود جا داده است. این ‌کشور هم‌چنین به این دلیل نیز مشهور است که محلی برای خوش‌گذرانی و عیش‌ونوش شهروندان غرب‌نشین امارات و دیگر گردشگران است.

دبی هم‌چنین قطبی بزرگی برای نهادهای اطلاعاتی کشورهای غربی است.

در گزارش آمده است: «بر اساس اظهارات مقام ارشد اطلاعاتی افغانستان، هرچند ملا منصور در فهرست تحریم‌های سفر سازمان ملل قرار دارد، اما او مکرراً در داخل و خارج از پاکستان سفر هوایی دارد. اغلب مقصدهای سفر او دبی‌ در امارات متحدۀ عربی بوده است که در آنجا خانه و چندین سرمایه‌گذاری زیر نام‌های مختلف دارد.»

ملا منصور به‌عنوان یک عملگرای غیرایدئولوژیک و زیرک شهرت دارد. هرچند در زمان حاکمیت طالبان در افغانستان او صرف وزیر هوانوردی بود، ولی با کشته‌شدن، بازداشت یا فرار رقیبانش، خیلی زود رشد کرد و به سطح معاونت رهبری رسید. در حالی‌که در برابر گروه‌های رقیب مانور می‌داد، برای دو سال خبر مرگ ملا عمر را تا زمانی در ماه جولای پنهان کرده بود که حکومت افغانستان آن را فاش کرد. او هم‌چنین به بی‌رحمی شهرت دارد و در حالی‌که شخصاً با روند صلح پیشنهادشدۀ پاکستان مخالف بود، ولی در نهایت سکان گفت‌وگوهایی را به دست گرفت که ظاهراً نقاط ضعف طالبان را آشکار کرد.

به نظر می‌رسد استراتژی او در حال حاضر کار می‌کند. در هفته‌های اخیر طالبان به دستاوردهای چشم‌گیری نایل شده و حالا درگیر جنگ برای شهر کلیدی کندز در شمال کشورند. مقام‌های دبی تاکنون در واکنش به ادعای روزنامه اظهارنظری نکرده‌اند.

امارات، محل زندگی تعداد زیادی از افغان‌ها از جمله کسانی‌ است که تجارت مرتبط با کشور را در این امیرنشین دارند. ظاهراً ملا منصور به‌عنوان بخشی از تلاش‌های قبلی مذاکرات صلح در سال ۲۰۰۱ به دبی سفر کرده و گفته می‌شود که زیر تأثیر قرار گرفته است.

ریچارد اسپنسر/سردبیر خاورمیانۀ تلگراف

سلیم شفیق/ دبیر بخش بین‌الملل جامعۀ باز