جنگ نیابتی هند و پاکستان در کابل

یکی از وقایع بسیار موثر بر حوادث و مسایل جنوب آسیا و سبه قاره هند، روابط خصمانه هند و پاکستان است .
این دو کشور تقریباً از نخستین سالهای پس از استقلال تا امروز با یکدیگر در وضعیت جنگی بسر می‌برند. نطفه این اختلافات نیز ارثیه‌ای بود که از استعمارگران انگلیسی برای آنها به یادگار ماند. انگلیسی‌ها تقریباً در تمام مستعمرات سابق خود چنین آتشهای زیر خاکستری باقی گذاشته‌اند. آنها همواره مرزها را به گونه‌ای ترسیم کرده‌اند که کشورهای مختلف برای همیشه نسبت به یکدیگر ادعاهای ارضی داشته باشند.  در مورد این دو کشور نیز منطقه مورد دعوا، کشمیر است.
تا امروز حتی مرزهای منطقه کشمیر میان هند و پاکستان قطعیت نیافته و جدال ادامه دارد. این کشمکش طی بیش از نیم قرن علاوه بر هزاران کشته، امکانات و فرصتهای طلایی بسیاری را از طرفین تلف کرده است. هندی‌ها در یکی دو دهه اخیر توانستند بر التهابات و ناآرامی‌های کشمیر فایق آمده و سر و سامانی به اقتصاد خود بدهند. آنها در حال ظهور به عنوان یکی از دو قدرت و غول اقتصادی هزاره جدید، در کنار چینی‌ها هستند. پاکستانی‌ها اما همچنان مهمترین دغدغه‌شان تقویت جبهه‌های جنگ در مرزهای شمال شرقی است. این جدال به مرور از زمان و مکان جغرافیایی خویش خارج شد، به این معنا که اسلام آباد تلاش داشت به هر نحو ممکن به رقیب ضرباتی را بیرون از جبهه‌های رسمی وارد کند.
هندی‌ها مدعی‌اند تمام حملات تروریستی که بویژه طی ده سال گذشته و از جمله و برای مثال اخیراً در بمبئی رخ داد با دسیسه آی.اس. آی و اطلاعات و امنیت ارتش، پاکستان انجام می‌شود. در یک دهه اخیر دهلی برای کنترل اسلام آباد، راه‌های تازه‌ای یافت. مهمترین آن تلاش برای کنترل دشمن قدیمی در میدانهای دیگر و مورد علاقه اسلام آباد بود، بهترین مکان از این حیث افغانستان بود. طالبان دست پرورده ارتش پاکستان بود و هندی‌ها بویژه در سالهای زمامداری کرزی با حمایت وسیع تسلیحاتی از ارتش افغانستان سبب شدند گروه‌های وابسته به اسلام آباد در افغانستان متحمل خسارات بسیاری شوند.
کابل به خوبی از این موقعیت بهره برده و هر بار که فشار پاکستان سنگین می‌شود، افغانها از راه توسعه روابطشان با دهلی، اوضاع را کنترل می‌کنند. حامد کرزی طی بیش از یک دهه حکومت بسیار خوب توانست تعادل لازم را در روابطش با این دو کشور حفظ کند. بسیاری از نخبگان افغانستانی بر این باورند که هند و پاکستان افغانستان را به صحنه نبرد خود بدل کرده و مزدوران آنها جنگی نیابتی را در افغانستان پیش می‌برند. اشرف غنی سفری موفقیت آمیز در نخستین هفته‌های بر کرسی نشستنش به اسلام آباد داشت. بی شک هندی‌ها به خوبی این تحولات را رصد کرده و برای تحکیم مناسبات خویش با دولت جدید افغانستان وارد معرکه خواهند شد. در این میان دولت تازه در کابل باید بتواند حداکثر بهره را از رقابت منطقه‌ای این دو کشور به نفع خویش، ببرد.