بحران افغانستان راه‌حل نظامی ندارد

جو بایدن رییس جمهور ایالات متحده‌ی امریکا روز پنجشنبه (۸ جولای ۲۰۲۱)، سخنان مهم و قابل‌توجه‌ای درباب مسایل افغانستان بیان کرد. یکی از سخنان او این بود که “بسیار بعید است” دولت کابل بتواند پس از خروج نیروهای نظامی امریکا، افغانستان را کنترل کند. او از حکومت افغانستان خواست با طالبان به توافق برسد.

واقعیت این است که در حال حاضر هم طالبان و هم دولت مرکزی هیچ یک نمی‌تواند کشور را به تنهایی اداره کند. دولت اشرف غنی ناگزیر به توافق با طالبان است. “فساد”، “تفرقه”، “تک‌روی” و “مدیریت ناسالم”، حکومت اشرف غنی را به شدت ناکارآمد کرده است. مردم از نحوه حکومت‌داری غنی به ستوه آمده‌اند. از سخنان بایدن این طور استنباط می‌شود که محمد اشرف غنی در پی توافق نیست و می‌خواهد حکومتش به هر نحو ممکن ادامه یابد. مسلم است که این رویکرد اشرف غنی نمی‌تواند سازنده باشد و هزینه سنگینی بر افغانستان تحمیل کرده و می‌کند.

از سوی دیگر رهبران طالبان نیز باید به این واقعیت پی ببرند که نمی‌توانند از طریق زور به قدرت برسند و تمامی افغانستان امروزی را تحت کنترل خود درآورند. خیزش‌های مردمی در گوشه و کنار کشور، نیروهای مسلح دولت، نیروهای مخالف طالبان اعم از مجاهدین سابق و جریان‌های غیرجهادی مخالف طالبان، شرایط منطقه و جهانی از جمله عواملی‌اند که مانع سلطه کامل طالبان در افغانستان می‌شود.

بحران افغانستان راه‌حل نظامی ندارد. این مهم‌ترین درسی است که از تحولات دو دهه اخیر در افغانستان می‌توان آموخت.

احمد ارشاد خطیبی