مهاجران افغانستانی مقیم ایران، محروم از ابتدایی‌ترین نیازهای زندگی

در چند روز اخیر در شبکه‌های اجتماعی شایعه شده بود که گویا دل مسئولان ایران به رحم آمده است و تصمیم گرفته‌اند به دارندگان کارت‌های «آمایش»، گواهینامه رانندگی بدهند. شایعه به گونه‌ای بود که متقاضیان باید نخست انگشت‌نگاری می‌شدند تا سوءپیشینه قضایی و جرمی نداشته باشند. این خبر باعث شد که صدها تن از شهروندان افغانستانی مقیم مشهد، به اداره انگشت‌نگاری واقع در بلوار شهید دستغیب این شهر مراجعه کنند. با شخصی که خود به این اداره مراجعه کرده بود، امروز گفتگو کردم. او گفت که خودش در قبال ۲۴۰ هزار تومان انگشت‌نگاری شده است.

در ادامه این شایعه، این هم گفته شده بود که پس از انگشت‌نگاری و تأییدیه سوءپیشینه از سوی مراجع دولتی، متقاضیان گواهینامه باید پاسپورت خام و یا برگ تثبیت هویت از کنسولگری افغانستان داشته باشند. نمایندگی‌های افغانستان در ایران، برای هر شهروند افغانستان در قبال ۱۰ دالر، برگ تثبیت هویت صادر می‌کند.

متعاقب شایعه خبر صدور گواهینامه برای دارندگان کارت آمایش در مشهد، اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی خراسان رضوی، صدور گواهینامه رانندگی برای دارندگان کارت آمایش در خراسان رضوی را رد و اعلام کرد که مانند گذشته به مهاجران افغانستانی دارنده کارت آمایش، گواهینامه رانندگی داده نمی‌شود. این امر افزون بر این که عدم هماهنگی بین دو ارگان دولتی را نشان می‌دهد، تاییدی بر این سخن است که اداره انگشت‌نگاری تحت نظارت نیروی انتظامی، فقط به فکر گرفتن پول از مهاجران است بدون این که امتیازی به مهاجران تعلق بگیرد.

دارندگان کارت آمایش، افرادی هستند که حداقل بین ۳۰ تا ۴۸ سال سابقه حضور در ایران دارند و سال‌ها است که در حسرت داشتن کوچک‌ترین امتیازات و منتظر برآورده شدن ابتدایی‌ترین نیازهای زندگی از جمله گواهینامه رانندگی هستند. این دسته از مهاجران که به عنوان مهاجران قانونی و مجاز شناخته می‌شوند و اکنون سومین نسل آنها در ایران متولد شده است، هنوز از ابتدایی‌ترین نیازهای زندگی مانند رانندگی و داشتن موتر محروم هستند. طبق اعلام منابع دولتی ایران، دارندگان کارت‌های آمایش حدود ۷۰۰ هزار تن هستند که معتبرترین گروه از مهاجران به شمار روند.

بی‌مهری با شهروندان افغانستان در ایران به خصوص مهاجران قانونی و مجاز در حالی صورت می‌گیرد که ایران در حال ورود به سیاهچاله کمبود جمعیت است. سازمان ثبت احوال ایران امروز اعلام کرد که در سال ۱۴۰۳خورشیدی، کمتر از یک میلیون تولد یعنی ۹۲۳ هزار واقعه ولادت در سراسر ایران به ثبت رسیده است. برای کشور پهناور و دارای پتانسیلی از امکانات مانند ایران که نزدیک به ۹۰ میلیون جمعیت دارد، تولد کمتر از یک میلیون نوزاد در سال، فاجعه است.

برای این که ایران بتواند از فاجعه پیری جمعیت نجات پیدا کند، حداقل باید سالانه چهار میلیون نفر به جمعیت این کشور از طریق زادولد افزوده شود. با توجه به همین نکته است که آیت‌الله خامنه‌ای رهبر ایران در مرداد سال ۱۳۹۱خورشیدی گفت که سیاست‌های کنترل جمعیتی ایران در ۲۰ سال گذشته غلط بوده و جمعیت ایران باید به ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون نفر برسد.

با این وجود، سیاست‌های دولت ایران به گونه‌ای است که از ظرفیت حضور مهاجران افغانستانی مقیم ایران به خصوص نسل نوین آنها به درستی استفاده نمی‌شود تا جدا از بهره‌وری بهتر از مهاجران برای رشد اقتصادی ایران، نسل جدید مهاجران مقیم ایران، خلا و سیاهچاله جمعیتی را نیز در این کشور پر کنند.

محمد مرادی