فاجعه ما کرختی است که به آن خو گرفته‌ایم

من به چیزهای زیادی در مورد افغانستان مشکوکم؛ از جمله به پژوهش‌هایی که طی چند سال اخیر، افغانستان را غم‌گین‌ترین کشور جهان معرفی می‌کند و به این برداشت که همه پِز می‌دهیم، «جنگ و زخم‌هایش را بیش‌تر از همه درک می‌کنیم.»

مواجهه‌ی ما با زخم خود و دیگری، مغالطه و ماستمالی است که در قالب شعر و فکاهه نمود پیدا می‌کند. ما دیگر آن قدر زخم خورده‌ایم که زخم بخشی از ما شده؛ بخشی که می‌توانیم به آن بخندیم و با آن ادای رمانتیک در بیاوریم. برخورد طنزآمیز امروز ما با زخمی که بر اکراین وارد شد و دارد عمیق‌تر می‌شود، عمق فاجعه‌ی افغانیت است؛ افغانیت نه به معنای اوغان؛ به مفهوم جغرافیایی که به دلایل مختلف، چند دهه است هر روز زخم می‌خورد و زخم بخشی از زندگی آن شده است؛ زخمی که در عین گریه، به آن می‌خندیم و به چهره‌ی خون‌‌آلود مان در آیینه شکلک درمی‌آوریم. عمق فاجعه‌ی ما، طالب یا داعیه‌ی پشتون‌والی نیست؛ فاجعه‌ی ما کرختی است که به آن خو گرفته‌ایم و بدتر از آن، هیجان از کرختی که می‌تواند تبدیل به سرگمی و سرخوشی ما شود.

مصطفی زاهد