سیاست خارجی روسیه در برابر آمریکا/ آیا پوتین و بایدن به سوی تقابل پیش خواهد رفت؟

دولت روسیه را می‌توان از جمله بازیگرانی دانست که چندان از پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا خشنود نیست. سیاست خارجی یک‌جانبه‌گرایانه ترامپ و عدم حمایت جدی وی از ناتو در مقابل سیاست‌های مسکو در اروپای شرقی، فرصتی بود که شاید دیگر تکرار نشود. به صورت کلی رویکرد سیاست خارجی روسیه نسبت به غرب را در نسبت با موضوعات مورد اختلاف، می‌توان به سه بخش تقسیم کرد:

۱️. تقابل
این رویکرد عمدتاً در آسیای میانه و قفقاز رخ می‌نماید. منطقه‌ای که روسیه در آن، از زمان انقلاب‌های رنگی، راهبردی تهاجمی نسبت به غرب اتخاذ کرد: از حمایت از شبه‌نظامیان وابسته در گرجستان در سال ۲۰۰۸ تا ورود مستقیم نظامی به اوکراین در سال ۲۰۱۴ و حمایت سیاسی و امنیتی از بلاروس در ۲۰۲.٫

۲️. تعامل
این رویکرد در پرونده‌هایی اتخاذ خواهد شد که همکاری روسیه با آمریکا و هم‌چنین اروپا، به وجهه و اعتبار آن کشور در مدیریت بحران‌های بین‌المللی خواهد افزود. برای مثال تداوم حضور در برجام، تلاش برای حل بحران قره‌باغ و یا انعقاد پیمان‌های دو یا چندجانبه کنترل تسلیحات هسته‌ای، در این راستا است.

۳️. توازن
این رویکرد در میانه دو رویکرد قبلی قرار می‌گیرد. روسیه در عین اختلاف منافع با آمریکا از تنش شدید پرهیز کرده و سعی می‌کند تا با مهار آن، به نوعی توازن در تأمین منافع دست یابد. پرونده‌های سوریه و لیبی از این موارد هستند.

به نظر می‌رسد روسیه پس از استقرار بایدن، سیاست محتاطانه در پیش گرفته و از تشدید تنش اجتناب کند. زیرا آسیب‌های اقتصادی کرونا از جمله کاهش قیمت نفت، توان بالایی برای مقابله با تحریم‌های احتمالی آمریکا باقی نگذاشته است. همچنین سعی خواهد کرد در ائتلاف با چین، در مقابل توسعه‌طلبی‌های آمریکا و اروپا بایستد.

دکتر عبداللطیف نظری