سرنوشت مذاکرات صلح افغانستان در دولت بایدن

تداوم حملات طالبان به نیروهای نظامی و امنیتی افغانستان، به نتیجه‌ منجر شدنِ مذاکرات این گروه با کابل را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است. در عین حال که تحولات داخلی آمریکا نیز طرفین مذاکرات را نسبت به پایبند بودن آمریکا نسبت به تعهدات خود در توافق با طالبان دچار تردید کرده است.

نه فقط دموکرات‌ها بلکه بعضی جمهوری‌خواهان نیز از ابتدا مخالفت خود را نسبت به توافق آمریکا با طالبان ابراز کرده‌اند. مخالفان معتقدند این توافق صرفاً به واگذاری افغانستان به این گروه خواهد انجامید و آمریکا را پس از سال‌ها حضور و صرف هزینه، بدون هیچ دستاوردی از این کشور خارج می‌کند.

بایدن و هریس در جریان تبلیغات نامزدهای حزب دموکرات، مخالفت خود با چنین توافقی و ضرورت حفظ دستاوردهای به‌اصطلاح دموکراتیک در افغانستان را اعلام کردند. در عین حال، بایدن در زمان معاونت اوباما مخالف افزایش نیروهای نظامی در افغانستان بود و از ایده نیروهای محدود ولی مؤثر دفاع می‌کرد.

با این وجود، ثمره توافق با طالبان در توقف حملات این گروه به نیروهای آمریکا و متحدانش، لغو این توافق را برای دولت بایدن، به‌ویژه با توجه به گرایش افکار عمومی آمریکا به شعار «پایان جنگ‌های بی‌پایان»، دشوار کرده است.

احتمال دارد که دولت بایدن اعلام کند به تعهد آمریکا مبنی بر خروج کامل از افغانستان پایبند است تا طالبان را به ادامه مذاکره ترغیب کند، ولی خروج کامل را طبق برنامه زمان‌بندی‌شده انجام ندهد، بلکه منوط به نتیجه‌بخشی مذاکرات و برقراری صلح میان طالبان و دولت نماید.

اینکه طالبان حاضر به پذیرش این موضوع شود و خروج تدریجی نظامیان آمریکایی در میان‌مدت را بر خروج این نیروها در کوتاه‌مدت ترجیح دهد، مشخص نیست. علاوه بر اینکه به نظر می‌رسد مواضع حمایت‌آمیز دولت بایدن از دولت افغانستان و پافشاری بر برخی اصول و ارزش‌های لیبرالی، روند مذاکرات را دشوارتر و فرسایشی‌تر کند.

دکتر عبداللطیف نظری