بر بلندا یا هم‌‌نشین خاک

از مشکلات اساسی در جامعه ما، یکی این است که مردم، آن گونه که باید برای آزادی، برای ارزش‌های انسانی و برای حقوق خود مبارزه نمی‌کنند. معمولا منفعلانه کنار می‌ایستند و آه و ناله سر می‌دهند و منتظر هستند که دیگران باید برای حقوق و کرامت انسانی آن‌ها مبارزه کنند. به این معنا که بسیاری از مردم افغانستان، حق می‌خواهند و مبارزه و تلاش برای ارزش‌ها را می‌ستایند، به شرطی که دیگران این کار را انجام دهند؛ اما خود در این باره قدمی به پیش نمی‌گذارند و تنها به بیان احساسات بسنده می‌کنند. حتا نخبگان این جامعه، با احساسات تمام، ساده‌انگارانه و طلب‌کارانه، سران قدرت‌های بزرگ را مورد انتقاد قرار می‌دهند که برای ما، چه کرده‌اند از خود نمی‌پرسند که ما برای خود چه کرده‌ایم.
در حدود هفتاد هزار نیروی مسلحِ روستایی و بیگانه با دنیای جدید، تقریبا سی‌وپنج میلیو انسان را گروگان گرفته‌اند، با زبان زور سخن می‌گویند و ابتدایی‌ترین حقوق را به رسمیت نمی‌شناسند. بر همین مبنا، کسانی که یک صنف درس نخوانده‌اند به استادان دانشگاه سبک زندگی و اصول اسلامی یاد می‌دهند. در مقابل این گروگانگری گستاخانه و بربریت فرهنگی، همه ناله سر می‌دهند و در پی این هستند که چگونه سوز ناله و گریه را بالا ببرند تا ترحم برانگیزند. به این خاطر است که اینک در این سرزمین و در این شرایط، آه و ناله و بیان احساسات، بیش‌تر از راهکارِ‌ها برای مبارزه، مورد توجه و حمایت قرار می‌گیرد و خریدار دارد.
در نتیجه، ما به هیچ ارزشی و به هیچ یک از حقوق خود نخواهیم رسید، مگر این‌که خود تلاش کنیم و سرنوشت خود را بدست خود تعیین کنیم. فریدریش نیچه می‌گوید: «اگر می‌خواهید به بلندی‌ها برسید، با پای خود برسید، از دیگران نخواهید تا شما را بالاببرند یا بر پشت و کول خویش برگیرند.» پس اگر می‌خواهیم به بلندی‌ها و سربلند‌ی‌ها برسیم باید خود حرکت کنیم، در غیر این صورت، با قبای زیردستی و ردای رعیتی، زیر دست و پا، هم‌نشین با خاک، لگد مال خواهیم بود.

دکتر سید جواد سجادی