از اُرزگان تا غزنی

هیجده سال پیش زمانی که قرار شد ولایتِ تاریخی و زیبای اُرزگان به دو بخشِ پشتون‌نشین و هزاره‌نشین تقسیم شود و کمی بعدتر بخش دوم آن به ولایتِ دایکندی نامگذاری گردید؛ اینجانب طی مقاله‌ای گوشزد کردم که نام کهن و تاریخی «اُرزگان» را مُفت از دست ندهید! ارزگان، هویت و شناسنامه و فلسطینِ هزاره است و هویت و تاریخِ هزاره را به غاصبانِ ارزگان واگذار نکنید!

فریاد زدم که «دایکندی» نامِ یک قبیله‌ی هزاره است و هیچ بارِ فرهنگی و تاریخی و هیچ جایگاهی در جغرافیای تاریخی کشور ندارد. پیشنهاد کردم که نامِ ولایت جدید را «اُرزگانِ شمالی» بگذارید. اگر پشتون‌ها با این نام مخالفت کردند، نامش را «غرجستان» بگذارید که با جغرافیای تاریخی منطقه سازگار است.

متأسفانه کسی به آذانِ آدمِ غریب و بی‌پیسه و بی‌مقام، نماز نخواند و نام آن ولایت دایکندی شد و ریشه‌ی تاریخی و فرهنگیِ ما به کلی قطع گردید.

اکنون که بحثِ تقسیم ولایت بزرگ و تاریخی‌ای غزنی مطرح است، بار دیگر یادآور می‌شوم که از نامِ کهن و تاریخی غزنی و میراثِ فرهنگی و معنویی این پایتخت فرهنگی پیشینِ جهان اسلام، مُفت چشم‌پوشی نکنید و ریشه‌های تاریخی ـ فرهنگی تان را قطع نکنید و ولایت جدید را «غزنی باختری» یا امثال آن نامگذاری نمایید.
بار دیگر فریاد می‌زنم که «جاغوری» صرفاً نامِ قبیله‌ای از قبایل هزاره است و هیچ جایگاهی در تاریخ و فرهنگ ندارد. هیچکس سنایی غزنوی را سنایی جاغوری یا سلسله‌ی غزنویان را سلسله‌ی جاغوریان نخواهد گفت. طبعاَ پیوندِ هزاره‌های غزنی با تاریخ، تمدن، فرهنگ و میراثِ غزنی‌ای باستان قطع خواهد شد.

به علاوه، نامگذاری یک ولایت به نام قبیله و منطقه‌ای خاص باعث تضییع حقوق و شخصیتِ شهروندانِ ناهور، مالستان، جغتو، سراب، خوات، قره‌باغ و دیگر نواحی هزاره‌نشین غزنی خواهد شد؛ مگر اینکه برای هرکدام از آنها نیز یک ولایت مستقل تشکیل گردد!

مسیح ارزگانی