اربعین بیان رسالت عاشورا به تاریخ است/ نگاهی به دیدگاه آیت الله خامنه‌ای در باره اربعین

متفکران شیعه و سنی،به اربعین دو نوع نگاه دارند ۱٫ =نگاه تاریخی ۲٫ =نگاه معرفتی،معرفتی به معنای درس آموزی نه معرفتی فلسفی.

آیت الله خامنه‌ای ازجمله متفکرانی است که درباره عاشورا و اربعین نظر معرفتی و درس آموزی و الگو گیری دارد مجموعه نظرات آقای خامنه‌ای درباره عاشورابا عنوان های مختلف در مجموعه های چاپ شده است از جمله با عنوان عبرت های عاشورا ومجوعه با عنوان نقش خواص در عاشورا.

در این مقاله نگاهی صرفاگزارشی نه نقادانه به دیدگاه آیت الله خامنه‌ای در باره اربعین داریم
از دید گاه آیت الله خامنه‌ای اربعین تداوم عاشورا است اما در قالب یک رسالت تاریخی دراز دامن تا بشر عاشورا رادفن شده در شن زار تاریخ جستجو نکند و عاشورا را تمام شده در صحرای کربلا نپندارند:
«آمدن اهل بیت حسین بن على(ع) بر سر مزار سیدالشهدا، در حقیقت امتداد حرکت عاشورا بود و با این کار، به پیروان امام و دوستان خاندان پیغمبر و مسلمانانى که تحت تأثیر این حادثه قرار گرفته بودند فهماندند که این واقعه تمام نشد و چنین فاجعه ای، با دفن کردن و به اسارت گرفتن و رها کردن اسیران پایان نخواهد یافت و فراموش نخواهد شد. ۱آبان۱۳۸۵

نگاه آیت الله خامنه‌ای درباره اربعین گاه نگاه دوست شهیدش دکتر علی شریعتی را باز تاب می دهد که او کاروان برگشته به کربلا در اربعین را یاد یاد آوران می خواند،آیت الله خامنه‌ای هم عین همان نظر رادارد
: اینجا میعادگاه بزرگى است که با جمع شدن در آن، باید همواره هدف بزرگ اسلام را نیز به یاد بیاورید که همانا «تشکیل نظام اسلامى» و تلاش در راه آن حتى در حد شهادت است.۲۴مهر ۱۳۶۶»
«شهادت بدون خاطره، بدون یاد، بدون جوشش خون شهید، اثر خودش را نمى بخشد و اربعین، آن روزى است که برافراشته شدن پرچم پیام شهادت کربلا در آن آغاز شد۲۲آبان۱۳۶۳

ازنظر آقای خامنه‌ای،اربعین مانیفیست یک رسالت تاریخی و جهان وطنی است به نظر ایشان اگر اربعین نبود شهادت امام حسین نقش هدایت گری و الگو بخشیش با پیکر لاله گونش دفن می شد اگر چه امام با شهادت به درجه وصال حق می رسید اما دیگر ستاده برتارک تاریخ نبود که آزادگان جهان از او مبارزه با استبداد و جباریت آموزد:
« شما فرض کنید اگر این شهادت عظیم در تاریخ اتفاق مى افتاد، یعنى حسین بن على(ع) و بقیه شهیدان در کربلا شهید می شدند، اما بنى امیّه موفق می دند همان طور که خود حسین(ع) و یاران عزیزش را از صفحه روزگار برافکندند و جسم پاکشان را در زیر خاک پنهان کردند، یاد آنها را هم از خاطره نسل بشر در آن روز و روزهاى بعد محو کنند، آیا این شهادت فایده اى براى عالم اسلام داشت؟ یا اگر هم براى آن روز اثرى می گذاشت، آیا این خاطره در تاریخ براى نسل هاى بعد هم براى گرفتارى ها و سیاهى ها و تاریکى ها و یزیدهاى دوران آینده تاریخ هم اثرى روشــنگر و افشــا کننده داشت؟ اگر حسـین(ع) شهید می شد، اما مردم آن روز و مردم نسل های بعد نمی فهمیدند شهید شده، این خاطره چه اثرى و چه نقشى می توانست در رشد و سازندگى و هدایت و برانگیختگى ملّت ها و اجتماعات و تاریخ بگذارد؟ می داند هیچ اثرى نداشت. آرى، حسین(ع) شهید می شد، خود او به اعلا علّیین رضوان خدا می رسید؛ شهیدانى که کسى نمی فهمید و در غربت، سکوت و خاموشى شهید شدند، به اجر خودشان در آخرت رسیدند … اما چقدر درس و اسوه می شدند

ازنظر آقای خامنه‌ای،اربعین یک تدبیر ملهم از وحی بود که خاندان پیامبر آن را برای جاودانه شدن نهضت عدالت خواهی در گسترده جغرافیای وجدان های عدالت خواه و مبارزان ستم ستیز طرح و اجرا نمود:
« اهمیّت اربعین در آن است که در این روز، با تدبیر الهىِ خاندان پیامبر(ص)، یاد نهضت حسینى براى همیشه جاودانه شد و این کار پایه گذارى گردید. اگر بازماندگان شهدا و صاحبان اصلى، در حوادث گوناگون ـ از قبیل شهادت حسین بن على(ع) در عاشورا ـ به حفظ یاد و آثار شهادت کمر نبندند، نسل هاى بعد، از دستاورد شهادت استفاده زیادى نخواهند برد. درست است که خداى متعال، شهدا را در همین دنیا هم زنده نگه مى دارد و شهید به طور قهرى در تاریخ و یاد مردم ماندگار است، اما ابزار طبیعى ای که خداى متعال براى این کار ـ مثل همه کارها ـ قرار داده است، همین چیزى است که در اختیار و اراده ماست. ما هستیم که با تصمیم درست و به جا، مى توانیم یاد شهدا و خاطره و فلسفه شهادت را احیا کنیم و زنده نگه داریم. اگر زینب کبرى(س) و امام سجاد(ع) در طول آن روزهاى اسـارت ـ چه در همان عصر عاشــورا در کربـلا و چه در روزهاى بعد در راه شـام و کوفه و خود شهر شام و بعد از آن در زیارت کربلا و بعد عزیمت به مدینه و سپس در طول سـال هاى متمادى که این بزرگــواران زنده ماندند، مجاهدات و تبیین و افشاگرى نکرده بودند و حقیقت فلسفه عاشورا و هدف حسین بن على(ع) و ظلم دشمن را بیان نمى کردند، واقعه عاشورا تا امروز، جوشان و زنده و مشتعل باقى نمى ماند.۲۹شهرور۱۳۶۸
ازنظر آقای خامنه‌ای،گرامی داشت اربعین و دستور به مرثیه سرای و مرثیه خوانی،گریه کردن وگریاندن، نوع مقابله با دستگاه تبلیغاتی غالب در دست دشمن است چون اهل بیت رسول قدرت تبلیغاتی که بتواند با تبلیغات سازمان یافته قدرت حاکم مقابله کند نداشت.

مهم ترین درس اربعین ازنظر آقای خامنه‌ای درس آموزی ما از اربعین است که عبارت باشد از دشمن شناسی در حوزه فرهنگی و صیانت از اصل هدف نهضت عدالت خواهی که اگر نهضت عدالت خواهی فرهنگ بعد از وقوع نهضت را مثل اهل بیت تداوم نبخشد دشمن باشیطنت های تبلیغاتی نهضت را وارونه جلوه داده دفن تاریخ می کند:
»چرا امام صادق(ع) طبق روایت فرمودند: که هر کس یک بیت شعر درباره حادثه عاشورا بگوید و کسانى را با آن بیت شـعر بگریاند، خداوند بهشـت را بر او واجب خواهد کرد؟ چون تمام دستگاه هاى تبلیغاتى، براى منزوى کردن و در ظلمت نگه داشتن مسئله عاشورا و کلاً مسئله اهل بیت( علیهم السلام)، تجهیز شده بودند تا نگذارند مردم بفهمند چه شـد و قضیه چه بود. تبلیغ، این گونه اسـت. آن روزهــا هم مثـل امروز، قدرت هاى ظالم و ستمگر، حداکثر استفاده را از تبلیغات دروغ و مغرضانه و شـیطنت آمیز مى کردند. در چنین فضایى، مگر ممکن بــود قضیه عاشورا که با این عظمت در بیابانى در گوشه ای از دنیاى اسلام اتفاق افتاده، با این تپش و نشاط باقى بماند؟ یقیناً بدون آن تلاش ها، از بین مى رفت. درسى که اربعین به ما مى دهد، این است که باید یـاد حقیقت و خاطره شهادت را در مقابل طوفان تبلیغات دشمن زنده نگه داشت۲۹شهرور۱۳۶۸».
**منبع اصلی نقل وقول های آیت الله خامنه ای سایت رسمی حضرت آیت الله خامنه ای است.

اسدالله جعفری