آدرس درست حل مشکل مهاجرین، پایان برادر خواندگی با طالبان است

ورود حجم گسترده مهاجرین به ایران، پس از واگذاری افغانستان به طالبان تا کنون، متوقف نشده و روند صعودی دارد.

مردم افغانستان، در پی یافتن پناهی برای حفظ جان خود، راه مهاجرت در پیش می‌گیرند و نزدیکترین مقصد برایشان، ایران است.

از آنسو، اخراج مهاجرین از ایران در روزهای اخیر شدت یافته است.

طبیعتاً برای حل مشکل مهاجرین، از یکسو طالبان باید اقدامی انجام دهند (از آن جهت که فعلا کشور در دست آنهاست) و از سوی دیگر، جمهوری اسلامی ایران باید تدبیری بیندیشد.

اما در این فقره، به طالبان امیدی نیست. چه اینکه موج مهاجرت در شرایطی رقم خورده که طرح پاکسازی‌ جمعیتی توسط طالبان با شدت در حال تعقیب است.

طالبان، در حال جابجایی پشتون های افغانستانی و پاکستانی در نقاط مختلف کشور هستند و همزمان، از هر ابزاری برای وادار کردن غیر پشتون ها به کوچ و مهاجرت، استفاده میکنند.
آنها که خود عامل مهاجرت هستند، چگونه می‌توانند از اثرات منفی بحران مهاجرت بکاهند؟؟

بدیهیست که ایران، از افزایش حجم ورودی مهاجرین، نگران باشد. به ویژه اینکه نهادهای امنیتی آنها پس از حوادث تروریستی حرم مطهر امام رضا و شاهچراغ علیهماالسلام، نگران ورود تروریست های مسلح و آماده انتحار، در قالب مهاجرین بی پناه نیز باشند.

همه مهاجرین واقعی، به صورت طبیعی با ساماندهی و شناسایی خود به منظور قانونی شدن حضور خود موافق اند و با نهادهای مرتبط همکاری دارند.
بنابراین، فقط کسانی که در پروسه های شناسایی شرکت نمی‌کنند، ممکن است مورد تأمل باشند.

اما وضعیت کنونی، تر و خشک و مهاجر قانونی و غیر قانونی را با هم می‌سوزاند.

شاید نهاد های جمهوری اسلامی به دنبال این باشند که اولا با اعمال فشار بر مهاجرین، از افزایش موج‌ مهاجرت های جدید بکاهند و ثانیا، افراد نفوذی و خطرناک را شناسایی نمایند.

اما باید اذعان کنیم که روشهای اجرایی فعلی، صرف نظر از اینکه غیر اسلامی و غیر اخلاقی و مخالف با حفظ کرامت انسانی افراد است، نمی‌تواند عاملی موثر برای پیشگیری از سیل مهاجرت باشد.

به گمان من، مدیران سیاسی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران اگر به دنبال کاهش آسیب های ناشی از مهاجرت هستند، بایسته است که دو پیشنهاد زیر را مورد توجه قرار دهند:

اول اینکه: نقص های قانونی خود در رابطه با مهاجرین را مرتفع و زیرساخت های فنی خود برای شناسایی مهاجرین را تقویت کنند.

دوم این که برای مهار موج‌ مهاجرت، باید زمینه های وقوع آن را از بین برد.

مادامیکه سلطه گروه فاشیست و جنایت پیشه طالبان بر افغانستان ادامه پیدا کند، از سیل مهاجرت، کاسته نخواهد شد و اصلا مجبور ساختن مردم به مهاجرت، از سیاست های جدی طالبان است.

نحوه تعامل ایران با طالبان در دو سال گذشته، ایران را از وضعیت یک کنشگر فعال در افغانستان به یک همسایه نگران و باج بده با دیپلماسی التماس بدل کرده و برخی از مدیران نهادهای مرتبط با مهاجرین در ایران، گمان می‌کنند که در فقدان ابزارهای اثرگذار بر طالبان، مهاجرین شاید بتواند به عنوان یک عامل برای تحت فشار قرار دادن طالبان عمل کند.

اما اشتباه بودن این سیاست، کاملا واضح است. آنچه که طالبان را تحت فشار قرار خواهد داد، اخراج مهاجرین نیست، بلکه ایجاد تغییر در نحوه مواجهه با طالبان و پایان دادن به برادر خواندگی با این گروه است.

شاید منطقی تر این باشد که مقامات بالادستی در ایران، پیش از همه، یقه کسانی را بگیرند که به سلطه یافتن طالبان بر افغانستان و مردمش کمک کردند و اکنون هم علیرغم سیاستهای فاشیستی این گروه، همچنان بر طبل حمایت از آنها می کوبند و پس از بازخواست از آنها، به دنبال راهکاری باشد که طی آن، مردم افغانستان، به شرایطی برسند که مجبور به آوارگی و مهاجرت نشوند و چنین اتفاقی، با برادر خواندگی با طالبان، هرگز به دست نمی آید.

مهاجری که از ترس جان خود، سرزمین مادری خود را ترک کرده، ده بار هم اگر طرد مرز شود، باز خواهد گشت.

سید احمد موسوی مبلغ