تنش میان کاراکاس و واشنگتن پس از توقیف نفتکش ونزوئلا شدت گرفت

ماریا کورینا ماچادو، رهبر مخالفان ونزوئلا، روز جمعه پس از آن‌که به گونه‌ پنهانی از کشورش خارج شد و جایزه صلح نوبل را در اسلو دریافت کرد، وعده داد که زمینهٔ تغییر سیاسی در کشورش را فراهم خواهد ساخت. اظهارات او زمانی مطرح شد که ادارهٔ ترامپ در ایالات متحده، یک نفتکش متعلق به ونزوئلا را در آب‌های نزدیک آن کشور توقیف کرد و فضای سیاسی و اقتصادی منطقه را بیش از پیش متشنج ساخت.

به گزارش خبرگزاری رویترز، توقیف این کشتی که «اسکیپر» نام دارد، نخستین مورد از چنین اقدام امریکا از زمان اعمال تحریم‌های سال ۲۰۱۹ بر نفت ونزوئلا است. این کشتی اکنون به سوی بندر هوستون در حرکت است تا محموله‌اش به کشتی‌های کوچک‌تر منتقل شود. هم‌زمان، ادارهٔ ترامپ اعلام کرده که قصد دارد برای جلوگیری از قاچاق نفت تحت تحریم، توقیف‌های بیشتری انجام دهد و تحریم‌های تازه‌ای نیز بر بستگان نیکولاس مادورو، رهبر کنونی ونزوئلا، وضع کرده است.

گزارش‌ها نشان می‌دهد امریکا حضور نظامی خود را در کارائیب جنوبی افزایش داده و دونالد ترامپ در جریان کارزار انتخاباتی‌اش بارها بر سرنگونی مادورو تأکید کرده است. مقام‌های واشنگتن، دولت ونزوئلا را به انتقال مواد مخدر متهم می‌کنند، هرچند ادارهٔ کاراکاس این اتهام را به شدت رد کرده است. از آغاز سال روان میلادی تاکنون بیش از ۲۰ حملۀ نظامی امریکا در کارائیب و اقیانوس آرام علیه کشتی‌های مظنون به قاچاق صورت گرفته که حدود ۹۰ تن در آن کشته شده‌اند؛ موضوعی که نگرانی نهادهای حقوق بشر و اعضای کانگرس امریکا را برانگیخته است.

ماریا کورینا ماچادو، که با نقض ممنوعیت ده‌سالهٔ سفر از کشور خارج شد، در سخنرانی خود در اسلو گفت: «مادورو چه با توافق و چه بدون آن، از قدرت کنار خواهد رفت.» او ضمن تأکید بر گذار مسالمت‌آمیز، از حمایت قاطع ترامپ سپاسگزاری کرد. ماچادو از هواداران جریان تندرو امریکا است که حکومت مادورو را به ارتباط با گروه‌های جرمی متهم می‌سازد؛ هرچند برخی گزارش‌ها از تردید نهادهای اطلاعاتی امریکا نسبت به این ادعاها خبر می‌دهند.

در واکنش به توقیف نفتکش، دولت ونزوئلا اقدام امریکا را «دزدی آشکار بین‌المللی» خواند و اعلام کرد که شکایت رسمی خود را به نهادهای بین‌المللی خواهد سپرد. پارلمان ونزوئلا نیز هم‌زمان روند خروج از دیوان کیفری بین‌المللی را آغاز کرده است؛ نهادی که در حال بررسی ادعاهای مربوط به نقض حقوق بشر در آن کشور می‌باشد. افزون بر آن، ادارهٔ کاراکاس پرواز بازگشت مهاجران از امریکا را به حالت تعلیق درآورد، هرچند مقام‌های امریکایی گفته‌اند روند اخراج مهاجران ادامه خواهد یافت.

تحلیل‌گران باور دارند این تحولات تازه، نه تنها فشارهای اقتصادی بر مردم ونزوئلا را افزایش می‌دهد، بلکه احتمال درگیری نظامی میان دو کشور را نیز بیشتر می‌سازد. بحران کنونی، بار دیگر مسأله‌ٔ مشروعیت سیاسی در کاراکاس و هزینه‌های انسانی تحریم‌ها را به یکی از موضوعات جدی در دستور کار جامعهٔ جهانی مبدل کرده است.