رشد چشمگیر شهرنشینی در افغانستان؛ شهرها آمادگی پاسخگویی را ندارند

سازمان اسکان بشر ملل متحد (UN-Habitat) هشدار داده است که جمعیت شهرنشین در افغانستان با روندی شتابان در حال افزایش است، اما زیرساخت‌های شهری قادر به پاسخ‌گویی به این رشد نیستند.

براساس گزارش تازه این نهاد، سهم جمعیت شهری افغانستان در سال ۱۹۵۰ تنها پنج درصد بود. این میزان در سال ۲۰۲۲ به ۲۵ درصد افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۶۰ به ۵۰ درصد برسد. با چنین روندی، در آینده نزدیک نیمی از جمعیت کشور در شهرها زندگی خواهند کرد.

با وجود این تحول چشم‌گیر، توسعه شهری در افغانستان با چالش‌های جدی مواجه است. نبود مدیریت شهری مؤثر، کمبود خدمات اساسی، ناکافی بودن زیربناها، و عدم نظارت بر ساخت‌وسازها، از عمده‌ترین مشکلاتی‌اند که ساکنان مناطق شهری با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

در شرایطی که کشورهای دیگر پدیده شهرنشینی را به عنوان یک فرصت برای توسعه و رفاه اجتماعی مدیریت کرده‌اند، شهرهای افغانستان به دلیل بی‌توجهی و ناکارایی اداره‌های مسلط، از این فرصت مهم محروم مانده‌اند.

سازمان UN-Habitat تأکید می‌ورزد که اگر همین حالا اقدام‌های عملی برای مدیریت بهتر شهرنشینی آغاز نشود، بحران‌های عمیق‌تری در آینده رخ خواهد داد. این نهاد خواهان برنامه‌ریزی جامع، سرمایه‌گذاری هدفمند و اصلاح ساختار حکمرانی شهری شده تا پدیده رشد جمعیت شهری به عنوان ابزار مثبت برای تغییر و بهبود آینده کشور به کار گرفته شود.

در حال حاضر، اداره‌های مسئول که زیر سلطه طالبان فعالیت می‌کنند، توجهی جدی به مدیریت علمی رشد شهری ندارند. این بی‌توجهی ممکن است پیامدهای ناگواری از جمله افزایش بیکاری، گسترش حاشیه‌نشینی و تشدید فقر در نواحی شهری به دنبال داشته باشد.