هشدار ملل متحد و یونیسف درباره وضعیت کودکان در افغانستان

دبیرکل ملل متحد در پیامی به مناسبت روز جهانی کودک با هشدار نسبت به آسیب‌پذیری فزاینده کودکان در سراسر جهان، از تأثیر بحران‌ها، فقر و تهدیدهای نوظهور بر آینده نسل کودک یاد کرد.

انتونیو گوترش گفت که «کودکان امروز در معرض فقر، بحران، بلایای اقلیمی و تهدیدهای آنلاین قرار دارند. آنان بار زندگی را در سن بسیار پایین بر دوش می‌کشند؛ برخی ناگزیر به کار اجباری‌اند و برخی مسئول نگهداری از اعضای خانواده». وی افزود جنگ و قحطی ابتدایی‌ترین حقوق کودکان، از جمله حق زندگی را سلب کرده است.

در افغانستان، نماینده صندوق حمایت از کودکان ملل متحد (یونیسف) وضعیت را نگران‌کننده‌تر ارزیابی کرده است. تاج‌الدین اویوالی هشدار داده که فقر شدید، درگیری‌ها، کاهش بودجه خدمات اساسی و بحران اقلیمی «آینده کودکان افغانستانی را تهدید می‌کنند». او تأکید کرد: «حقوق کودک تنها شعار نیست؛ باید با اقدام و سرمایه‌گذاری واقعی از آن پاسداری شود.»

یونیسف تأکید کرده است که حق آموزش، حمایت اجتماعی و شنیده شدن، برای هر کودک صرف‌نظر از محل زندگی ضروری است.

این هشدارها در حالی مطرح می‌شود که میلیون‌ها کودک به‌ویژه دختران در افغانستان از آموزش محروم اند و هزاران دیگر در جاده‌ها مصروف کارهای شاق‌اند. زهره، دانش‌آموز ده ساله، می‌گوید: «روز کودک برایم معنایی ندارد. من می‌خواهم داکتر شوم، اما زندگی با این محدودیت‌ها امید را از من گرفته است.»

همچنان یک باشنده ولایت بلخ گفت که مجبور است برای تأمین مخارج خانواده کار کند و فرصت رفتن به مکتب را ندارد: «مادرم مریض است، من کار می‌کنم تا خانه نان ببرم.»

در همین حال، حامد کرزی، رئیس‌جمهور پیشین کشور، از اداره طالبان خواست تا هرچه زودتر دروازه‌های مکاتب و پوهنتون‌ها را به‌روی دختران باز کند. او تأکید کرد توسعه کشور وابسته به آموزش و پرورش فرزندان ماست: «فرقی میان دختر و پسر نیست؛ آموزش حق مسلم هر کودک است.»

با وجود هشدارهای مکرر نهادهای بین‌المللی درباره ازدواج‌های اجباری، سوءتغذیه، کمبود آب آشامیدنی سالم و تأثیرات اقلیم بر کودکان، اداره طالبان در فراهم‌سازی شرایط لازم برای حمایت از کودکان ناکام بوده است.

کنوانسیون حقوق کودک سه دهه پیش توسط سازمان ملل تصویب شد و اکنون بیش از ۱۹۰ کشور عضو آن‌اند. افغانستان نیز در سال ۱۹۹۴ به این کنوانسیون پیوست و متعهد شد حقوق کودکان را رعایت کند و گزارش منظم از وضعیت آنان ارائه دهد؛ تعهداتی که امروز در شرایط زمامداری طالبان بیشتر به فراموشی سپرده شده‌اند.