بحران بساز، منت هم بگذار! پذیرش پناهجویان مسئولیت آمریکا بود نه لطف

در روزهای اخیر، سخنان تازه‌ دونالد ترامپ درباره بازنگری در وضعیت مهاجرین افغانستانی ساکن آمریکا، بار دیگر نشان داد که چگونه سیاست‌ورزی پوپولیستی می‌تواند از یک حادثه فردی، ابزاری برای تحریک احساسات و تولید ترس جمعی بسازد.

ترامپ در واکنش به حمله یک تبعه افغانستان به نظامیان آمریکایی، به‌جای محکوم‌کردن رفتار فردیِ یک مهاجم، کل یک ملت را نشانه گرفت؛ ملتی که طی دهه‌ها قربانی جنگ، بی‌ثباتی و تصمیمات قدرت‌های بزرگ از جمله خود آمریکا بوده است.

ترامپ در سخنانش، با نمایش تصویری از روند تخلیه شهروندان در روزهای سقوط کابل و توصیف آن‌ها به‌عنوان «دیوانه»، آشکارا از مرز نقد عبور کرد و به توهین مستقیم به مردم افغانستان رسید. او ورود شهروندان در معرض خطر را نه یک ضرورت انسانی، بلکه لطفی نشان داد که آمریکا انجام داده است؛ حال آن‌که واقعیت درست در نقطه مقابل این روایت ایستاده است.

حضور بیست‌ساله آمریکا در افغانستان تنها یک مأموریت نظامی نبود؛ مجموعه‌ای از تصمیمات سیاسی، امنیتی و استراتژیک بود که ساختارهای کشور را به خود گره زد. خروج شتاب‌زده و تحویل‌دادن عملی قدرت به طالبان، میلیون‌ها نفر را در خطر مستقیم قرار داد و موج بی‌سابقه‌ای از مهاجرت را رقم زد. نجات حداقلیِ بخشی از این مردم، منتی بر دوش افغانستان نیست؛ مسئولیتی است که از دل همان حضور و همان خروج برمی‌خیزد.

آنچه امروز خطرناک است، نه فقط لحن توهین‌آمیز ترامپ، بلکه تلاش آگاهانه برای تبدیل یک حادثه فردی به یک بحران هویتی و امنیتی درباره یک ملت است. این نوع روایت‌سازی، مهاجر را از انسان به تهدید تبدیل می‌کند و زمینه را برای سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر، فشارهای اجتماعی و تبعیض نهادینه‌شده فراهم می‌سازد.

این روزها بیش از هر زمان دیگر باید یادآوری کرد که مسئولیت اشتباه یک فرد بر عهده همان فرد است، نه بر گردن ملتی که هنوز زیر بار خاکستر جنگ نفس می‌کشد و قربانی تصمیمات قدرت های جهانی است.

✍️ سید مصطفی موسوی