طالبان؛ از احتیاط با همسایگان تا اتحاد با آمریکا

ورود طالبان به سطح جدیدی از روابط با آمریکا، پیامد مستقیم بر روابط این گروه با همسایگان دارد.

ذاکر جلالی، از مقامات وزارت خارجه طالبان، همزمان با سفر زلمی خلیلزاد به کابل و ملاقات با امیرخان متقی، تأکید کرده است که پیچیدگی خاصی میان آمریکا و طالبان وجود ندارد و نقش ایالات متحده در پروژه‌های زیربنایی مهم، از جمله میدان هوایی کندهار و بند کجکی در ولایت هلمند، «قابل توجه» است.

اظهارات جلالی، به صورت فنی و معنادار، از بخشی از عمق روابط طالبان با آمریکا رونمایی رسمی کرده و نقش مستقیم واشنگتن در حوزه‌های مختلف تعامل با این گروه را نشان می‌دهد.

با این حال، او با هوشمندی، از تأثیر این تعاملات بر روابط طالبان با همسایگان عبور کرده و آن را مسکوت گذاشته است.

اختلافات میان آمریکا و کشورهای منطقه به گونه‌ای است که در مسائل راهبردی منطقه‌ای نمی‌توانند در یک صف واحد قرار بگیرند و قدرت‌های ضعیف‌تر، که توان ایجاد تعادل و بالانس برای دوستی با دو طرف را ندارند، ناچار به همراهی با یکی از طرفین قدرت هستند.

مطابق توافق‌نامه دوحه، طالبان در ازای تحویل گرفتن قدرت و جغرافیا، تعهد داده‌اند که با دشمنان آمریکا وارد همکاری جدی نشوند. از همین رو، روابط طالبان با همسایگان، به ویژه رقبای آمریکا—چین، ایران و روسیه— تاکتیکی و محتاطانه بوده است (احتمالا با کسب توافق آمریکا در خلال مذاکرات دوحه) تا از مواجهه با مخالفت‌های احتمالی آن‌ها پیشگیری شود.

اکنون که گروه طالبان گمان می‌کنند پایه‌های حکمرانی خود را مستحکم ساخته‌اند، فصل چرخش از تعاملات تاکتیکی با همسایگان به تعاملات راهبردی با آمریکا فرا رسیده است.

این تصمیم طالبان، امری بدیهی بود؛ چرا که همسایگان افغانستان قادر نیستند تا هزینه‌های طالبان را آنگونه که آمریکا تأمین می‌کند، به عهده بگیرند.

از منظر مقامات طالبان، که اختلاف مبنایی با آمریکا ندارند، غش کردن در دامن آمریکا و پشت کردن به قدرت‌های منطقه‌ای، یک هوشیاری دقیق سیاسی برای حفظ بقا است.

اما مسأله اصلی این است که آیا آمریکا، از «مواجب‌بگیر» خود، تقاضای تهدید منافع مخالفان خود را نیز خواهد داشت؟
به نظر می‌رسد که این اتفاق نیز به زودی خواهد افتاد.

سید احمد موسوی مبلغ