دیپلماسی یک‌طرفه با طالبان؛ از دعوت تا بی‌اعتنایی

دعوت رسمی حمید شهریاری، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی از مقامات طالبان برای حضور در کنفرانس وحدت اسلامی با پاسخ منفی سران این گروه مواجه شد.

پاسخ منفی طالبان برای حضور در این نشست مهم که همه ساله در تهران با حضور علمای برجسته جهان اسلام از کشورهای مختلف و به منظور تحقق وحدت میان مذاهب اسلامی برگزار می‌شود، در واقع کج‌ دهنی علنی به دعوت کنندگان است. همان ها که چهار سال تمام، مسیر یکطرفه تعامل با این گروه را بدون توجه به آسیبهای منطقه ای این رویکرد پیموده اند.

دعوت از مقام‌های اداره طالبان در نشستی که محل گفت و گفتگوی علماست نه مقام های حکومتی (به ویژه اداره ای که رسمیت هم ندارد) از اساس اشتباه بوده است.

طالبان بارها با گفتار و رفتار خود نشان داده‌اند که تمایلی به همراهی با ایران ندارند و از مشارکت در هر رویدادی که نقش ایران در آن برجسته باشد، پرهیز می‌کنند.

این رویکرد آنان دلایل روشنی دارد:
نخست آنکه در توافق دوحه تعهد داده‌اند با دشمنان آمریکا روابط دوستانه برقرار نکنند.

دوم اینکه در مبانی فکری طالبان که ریشه در گرایش‌های سلفی و تکفیری دارد، حکومت شیعی ایران اساساً مشروعیت و جایگاه قابل پذیرشی ندارد.

در چنین شرایطی، ادامه دعوت‌های رسمی و تکرار تلاش برای جلب همکاری طالبان، بیش از آنکه نتیجه‌ای عملی داشته باشد، می‌تواند این تلقی را ایجاد کنید که ایران در برابر طالبان دچار ضعف و امتیازدهی یک‌طرفه و بلکه باج دهی است.

پیشنهاد مطلوب این است که مسئولین ایرانی، در مراودات خارجی خود و به ویژه در نوع تعامل با طالبان یک  بازنگری واقع‌بینانه داشته باشند.

این بازنگری می‌تواند بر پایه اصل عزت و مصلحت، از تلاش‌های بی‌ثمر فاصله بگیرد و بر شیوه‌های جایگزین مانند تقویت روابط منطقه‌ای با دیگر بازیگران مؤثر، حمایت از جریان‌های مردمی در افغانستان، و یا مدیریت مرزها و مسائل امنیتی با رویکردی مستقل و مقتدر متمرکز شود.

در دیپلماسی اصولی، اصرار بر جلب دوستی کسانی که اراده‌ای برای همراهی ندارند، یک خطای راهبردی است.

سید احمد موسوی مبلغ