ادعای طالبان درباره مدیریت مهاجران؛ در تضاد با هشدارهای جهانی

در پی افزایش اخراج مهاجران افغانستانی از ایران و پاکستان و هشدارهای مکرر سازمان‌های بین‌المللی درباره تشدید بحران بشری در افغانستان، طالبان ادعا کرده‌اند که توانایی رسیدگی به وضعیت بازگشت‌کنندگان را دارند.

عبدالسلام حنفی، معاون اداری ریاست‌الوزرا در اداره طالبان، طی دیداری با رئیس سازمان جهانی مهاجرت در کابل گفت که با وجود موج گسترده‌ای از بازگشت اجباری مهاجران، وضعیت در داخل کشور «تحت کنترول» است و این گروه آماده مدیریت شرایط برگشت‌کنندگان می‌باشد.

در خبرنامه‌ای که از سوی ارگ طالبان منتشر شده، آمده است که محمد عبدیکر، رئیس سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM)، در این دیدار تعهد کرده است تا برای مهاجران برگشته از کشورهای همسایه، زمینه آموزش‌های حرفه‌ای و اشتغال را فراهم کرده و در راستای تأمین نیازهای بشری آنان همکاری کند.

حنفی تأکید کرده است که طالبان برای ایجاد فرصت‌های کاری و رسیدگی به مشکلات مهاجران برگشته «تلاش دارند» و از کشورهای میزبان و نهادهای بین‌المللی خواسته است که تعهدات خود در قبال مهاجران افغانستانی را عملی سازند و سطح حمایت‌های‌شان را افزایش دهند.

این اظهارات در حالی صورت می‌گیرد که روز سه‌شنبه، عبدالکبیر، وزیر امور مهاجران در حکومت طالبان، نیز با رئیس دفتر IOM دیدار کرده و نسبت به نزدیک‌شدن فصل سرما هشدار داده و از جامعه جهانی خواسته بود تا در فراهم‌سازی سرپناه برای مهاجران همکاری عاجل نمایند.

با این حال، نهادهای حقوق بشری و کمک‌رسان جهانی نسبت به این اظهارات با شک و تردید می‌نگرند. دیده‌بان حقوق بشر وضعیت کنونی افغانستان را یکی از وخیم‌ترین بحران‌های بشری جهان توصیف کرده که در اثر قطع کمک‌های گسترده بین‌المللی و اخراج اجباری بیش از ۱.۹ میلیون مهاجر از ایران و پاکستان، هرچه بیشتر شدت یافته است.

سازمان ملل در گزارش‌های تازه خود هشدار داده است که ظرفیت افغانستان در شرایط کنونی برای جذب این همه بازگشت‌کننده بسیار محدود است. نبود زیرساخت‌های شهری، کمبود فرصت‌های شغلی، مصیبت‌های طبیعی و نابسامانی اقتصادی از چالش‌های اصلی تلقی می‌شوند که بحران بشری را در کشور عمیق‌تر ساخته است.

بر بنیاد آمارهای رسمی، ایران و پاکستان از اوایل سال روان میلادی تاکنون نزدیک به دو میلیون مهاجر افغانستانی را به زور اخراج کرده‌اند؛ اقدامی که واکنش منفی گسترده نهادهای حقوق بشری را نیز به همراه داشته است.

شماری از ناظران می‌گویند که ادعاهای طالبان در خصوص آماده‌گی برای مدیریت بازگشت مهاجران بیشتر تلاش برای استفاده سیاسی از وضعیت است تا راه‌حلی موثر برای بحران. در شرایطی که فقر، بیکاری، سرکوب سیاسی و سلب آزادی‌های زنان در کشور به‌گونۀ فراگیر ادامه دارد، زمینه‌ بازگشت داوطلبانه، امن و پایدار برای مهاجران فراهم نیست.