مقام پیشین استخبارات عربستان: عادی‌سازی با تل‌آویو در دستور کار ریاض نیست

ترکی بن فیصل، شاهزاده سعودی و رئیس پیشین سرویس استخبارات عربستان، تأکید کرده است که ریاض در وضعیت کنونی برنامه‌ای برای عادی‌سازی روابط با تل‌آویو ندارد و این موضوع به‌طور مستقیم به حل عادلانه مسأله فلسطین پیوند خورده است.

او در گفت‌وگو با روزنامه تایمز اسرائیل گفته است مواضع مقامات سعودی درباره ضرورت تشکیل کشور فلسطین و حمایت از راهکار دو دولتی با هم در تضاد نیست. به گفته او، این راهکار تنها زمانی معنا پیدا می‌کند که یک مسیر جدی، عملی و قابل اعتماد برای رسیدن به هدف نهایی، یعنی تشکیل کشور فلسطین بر بنیاد طرح صلح عربی، وجود داشته باشد.

فیصل با اشاره به تجربه دولت‌های مختلف در اراضی اشغالی، افزوده است که کابینه‌های روی کار آمده در این مناطق، با اجرای واقعی راهکار دو دولتی و حل منصفانه مسأله آوارگان مخالفت کرده‌اند. به گفته او، عادی‌سازی روابط از دید عربستان همواره مشروط به تحقق این راهکار بوده و اجرای آن نیز به همکاری گسترده کشورهای منطقه و جهان، از جمله عربستان، نیاز دارد.

این مقام پیشین سعودی، نشست صلح مادرید در سال ۱۹۹۱ را نمونه‌ای از تلاش‌های ناکام گذشته دانسته و گفته است که در آن زمان نیز اسرائیل حاضر به پرداخت هزینه صلح نشد. او هشدار داده است که با توجه به رویکردهای حاکم بر تل‌آویو، هر گام به‌سوی صلح می‌تواند به‌سادگی برگشت‌پذیر باشد.

به گفته فیصل، تداوم اقدامات خصمانه اسرائیل در غزه، کرانه باختری، سوریه و لبنان، عدم پایبندی به توافق‌های آتش‌بس و تعهدات مرتبط با عادی‌سازی، و طرح برخی دیدگاه‌ها درباره «اسرائیل بزرگ»، سطح بی‌اعتمادی را افزایش داده است. او تأکید کرده که تل‌آویو برای اعتمادسازی باید بر اساس قوانین بین‌المللی و قطع‌نامه‌های شورای امنیت عمل کند.

فیصل در پاسخ به پرسشی درباره فشارهای واشنگتن گفته است که عربستان سیاست خارجی خود را بر مبنای منافع ملی‌اش تنظیم می‌کند، نه خواست دیگران. به گفته او، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان دیدگاه خود را صریحاً در کاخ سفید با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، مطرح کرده است.

او همچنین گمانه‌زنی‌ها درباره نزدیکی عادی‌سازی روابط پیش از عملیات «طوفان الاقصی» را حاصل تحلیل‌های منابع صهیونیستی و امریکایی دانسته و تأکید کرده است که ریاض بدون حل مسالمت‌آمیز مسأله فلسطین و اجرای واقعی راهکار دو دولتی، چنین مسیری را دنبال نخواهد کرد. به باور او، عادی‌سازی روابط با اسرائیلی که حاضر نیست بر اساس اصول بین‌المللی در کنار همسایگانش به‌گونه عادی و مسالمت‌آمیز زندگی کند، برای عربستان فایده راهبردی ندارد و هر دولت آینده در تل‌آویو ناگزیر است این واقعیت را بپذیرد.