نبرد پنهان پاکستان برای مهار طالبان سرکش

پاکستان در سالهای پسین با دو چالش مهم روبرو شده است: ورشکستگی اقتصادی و افزایش قدرت نظامی جدایی طلب های بلوچ و پشتون (تی تی پی).

علیرغم اینکه سرمایه گذاری های عظیم چین در پاکستان، امیدهایی برای خروج از بحران اقتصادی در میان دولتمردان این کشور ایجاد کرده بود، اما وابستگی تاریخی این کشور به آمریکا، یک مانع جدی در این مسیر است.

در نیم قرن اخیر، پاکستان در نقش مجری طرح های آمریکا در منطقه، از طریق واسطه گری اجرای پروژه ها، کسب درآمدقابل توجهی داشته است، اما همین وابستگی به پروژه‌های آمریکایی، این کشور را در برابر فشارهای آمریکا نیز آسیب پذیر ساخته است.

مشکل پاکستان با بخشی از طالبان هم بیشتر بر همین مسأله است که طالبان به یک رقیب پاکستان در تطبیق پروژه های آمریکا تبدیل شده و علاوه بر آن، از طریق ابزارهایی مانند حمایت از گروه‌های جدایی طلب بلوچ و تحریک طالبان پاکستان(تی تی پی) قادر است پاکستان را تحت فشار قرار دهد.

رهبران طالبان در سالهای حضور در گوانتامو، به خوبی قواعد بازی را آموخته اند و نگرانی پاکستان از عملکرد بخش متمرد طالبان، واقعی و جدیست.

جنرال عاصم منیر رییس ستاد ارتش پاکستان در دو ماه اخیر، دو سفر مهم و پی هم به واشنگتن داشته است.
این سفر ها را میتوان نشانه ای روشن از تلاش پاکستان برای حفظ موقعیت شان نزد آمریکا دانست.

پاکستان برای حل بحران اقتصادی خود به سرمایه گذاری چین نیاز دارد، اما در عین حال نمی‌خواهد خشم واشنگتن را نیز برانگیزد. از این رو سیاست حفظ روابط راهبردی با آمریکا را از یکسو و سیاست شراکت اقتصادی با چین را از سوی دیگر در پیش گرفته است.

پاکستان برای موفق شدن در سیاست فوق، نیاز دارد تا آن بخش متمرد طالبان را که دیگر از اسلام آباد اطاعت نمی‌کنند و مستقلاً با سازمان های استخباراتی دنیا وارد تعامل شده اند تنبیه و کنترل کند.

یکی از ابزارهای تنبیه و مدیریت طالبان، میتواند حمایت از مخالفین این گروه باشد‌.
نشستی که قرار است در هفته آینده در اسلام آباد با حضور چهره‌های مشهور ضد طالبان برگزار شود، اقدامی در همین راستاست.

هنوز مشخص نیست که آیا در سفر عاصم منیر به آمریکا، بر سر اجرای پروژه‌ ای تازه برای افغانستان هم توافقی صورت گرفته یا نه؟ اما حتی اگر نشست فوق، صرفا یک ابتکار پاکستانی بوده و بخشی از یک پروژه بزرگتر منطقه ای نباشد، باز هم طالبان را دستخوش اضطراب کرده است.

نگرانی طالبان را میشود از واکنش جدی و خشم آلود زلمی خلیلزاد که به عنوان اصلی ترین لابی گر طالبان در نهاد های آمریکایی شناخته میشود به خوبی درک کرد.

پاکستان می‌کوشد که همچنان به عنوان یک بازیگر اصلی در منطقه ایفای نقش کند. از اینرو به منظور مدیریت شراکت تجاری خود با چین و وابستگی سیاسی و امنیتی خود به آمریکا، ابتدا باید سلطه از دست رفته خود بر طالبان را احیا کند، اما موفقیت پاکستان در این نقشه، به رفتار طالبان، واکنش چین و ظرفیتی که مخالفین طالبان میتوانند خلق کنند بستگی دارد.

سید احمد موسوی مبلغ