در فرهنگ و سیرۀ جماعتِ شیعه/هزارۀ افغانستان هیچگاه «زندۀ» خوب و «مردۀ» بد نداشتهایم. آدمیان تا زمانی که نفس میکشند، نه تنها از تمامِ فضائل و مکارم و افتخارات بیبهرهاند؛ بلکه تمام صفاتِ دَدَان و درندگان را یکجا در وجود خود جمع کردهاند؛ اما به محض اینکه رُخ در نقاب خاک کشیدند، آن وقت است که جامعِ کمالات و کرامات میشوند و آنچه خوبان همه دارند آنها تنها دارند!
شهید مزاری دارای دوستانی بود که اگر به عنوان یک مثلث در نظر بگیریم، یک ضلعش را شخصیتهای سابق عمدتا سازمان نصر، ضلع دیگرش را نیروهای چپی و ضلع سومش را پشتونهایی نظیر حزب اسلامی و طالبان تشکیل میدهند.
یکی از مطالبات مهم شهید مزاری، نقش هزاره ها در ساختار اصلی قدرت و تصمیم گیری سیاسی بود؛ به راستی در حال حاضر چقدر در تصمیم گیری سیاسی نقش داریم؟ مگر غیر از این است که دیگران برای ما و به جای ما تصمیم می گیرند؟ !