جزئیات جنجالی سفر وزیر خارجه طالبان به دهلی

سفر امیرخان متقی، وزیر امور خارجه اداره طالبان به دهلی‌نو، با واکنش‌های اعتراضی و حاشیه‌های فراوان با رنگ و بوی تقابل دیپلماتیک و فرهنگی همراه شد. در نشست رسمی بین متقی و اس. جی‌شنکر، وزیر خارجه هند، هیچ پرچمی از دو طرف به نمایش گذاشته نشد؛ اقدامی که به گفته روزنامه ایندین اکسپرس، راهی برای گریز از مواجهه با مسئله مشروعیت «جمهوری» یا «امارت» بود.

به نقل از افغانستان اینترنشنال، تنش‌ها تنها محدود به نشست رسمی نبود، بلکه دقایقی پیش از ورود هیئت طالبان به سفارت افغانستان در دهلی، یک شهروند افغانستانی با در دست داشتن پرچم ملی جمهوری اسلامی افغانستان، در برابر سفارت ظاهر شد. این فرد، که در گذشته از کارکنان سفارت بوده، اعلام کرد تا زمان به‌رسمیت شناخته نشدن اداره طالبان از سوی هند، به هیچ‌وجه اجازه برافراشتن پرچم آنان را نخواهد داد.

به نوشته ایندین اکسپرس، برخی از باشنده‌گان افغانستانی حاضر در دهلی با پافشاری مانع نصب پرچم طالبان در محوطه سفارت شدند. این برخوردها را روزنامه به‌مثابه آخرین نماد مقاومت در برابر اداره طالبان در خاک هند توصیف کرده است.

در بخش دیگری از حواشی این سفر، نشست خبری امیرخان متقی نیز با تبعیض جنسیتی همراه بود. بنابر گزارش‌ها، در جریان این برنامه رسانه‌ای، از ورود خبرنگاران زن جلوگیری به عمل آمده و تنها مردان اجازه حضور در اتاق کنفرانس را داشتند. واکنش‌های تند شماری از نماینده‌گان مجلس هند نیز در پی این اقدام برانگیخته شد. ماهوا مویترا، یکی از این نماینده‌گان، در صفحه اکس خود نوشت که دولت هند چگونه اجازه می‌دهد چنین تبعیضی توسط چهره‌‌ای از یک ساختار سرکوبگر در داخل خاک هند عملی شود.

متعاقباً، کارتی پی چیدامبارام، عضو دیگر پارلمان هند تأکید کرد که هرچند این کشور مجبور به تعامل ژئوپلیتیک با طالبان است، اما تسلیم شدن در برابر رفتارهای تبعیض‌آمیز و عقب‌مانده آنان توجیه‌ناپذیر است.

در تصاویر منتشرشده از این کنفرانس خبری، یک عضو هیئت طالبان پرچم رومیزی این گروه را بی‌سر و صدا از بکس خود بیرون کرد و آن را کنار متقی قرار داد. این اقدام، در غیاب پرچم رسمی، تلاش برای حضور نمایشی طالبان در نشست خوانده شده است.

پس از پایان کنفرانس خبری، هیئت طالبان در مسیر خروج، با پرچم ملی افغانستان در ورودی اصلی مواجه شدند و ترجیح دادند از درب جانبی سفارت خارج شوند تا با آن روبرو نشوند. پرسشی که یک خبرنگار در این لحظه مطرح کرد – این‌که سفارت به جمهوری اسلامی افغانستان تعلق دارد یا به طالبان – با پاسخی از طرف هیئت مواجه شد که ادعا کردند: «مال ما است.»

در صحنه دیگری از این سفر، تصویر مجسمه بامیان در پس‌زمینه نشست خبری متقی به چشم می‌خورد؛ نماد تاریخی که در نخستین دوره حاکمیت طالبان به گونه فاجعه‌بار منهدم شده بود. ضیا احمد تکل، معاون سخنگوی وزارت خارجه طالبان، عکس‌های جلسه را در اکس منتشر کرد اما بخش بزرگی از تصویر به‌گونه‌ای بریده شده که مجسمه به‌طور کامل مشخص نیست.

گزارش ایندین اکسپرس همچنین یادآور شده است که پس از سقوط جمهوری در آگست ۲۰۲۱، بسیاری از دیپلومات‌های پیشین افغانستان از هند خارج شدند، اما شماری همچنان در محل سفارت باقی مانده‌اند. حضور صداهای مخالف و تلاش آنان برای جلوگیری از نمادسازی طالبان نشان‌دهنده تداوم مقاومت مدنی در برابر مشروع‌سازی این گروه است.