طرح‌های بازسازی غزه به شرط خلع سلاح حماس ارائه شده‌اند

نشریه اکونومیست در گزارشی تازه اعلام کرده است که برنامه‌های بازسازی نوار غزه به بن‌بست خورده و جامعه جهانی همچنان اجرای این طرح‌ها را به خلع سلاح گروه‌های مقاومت فلسطینی، به‌ویژه حماس، مشروط کرده‌است.

بر بنیاد این گزارش، اسرائیل با حمایت آمریکا و برخی کشورهای اروپایی، بازسازی مناطق جنگ‌زده غزه را به منزله ابزاری برای فشار بر نیروهای مقاومت به کار گرفته‌است. کشورهایی مانند مصر و شماری از دولت‌های عربی نیز طرح‌هایی را برای ترمیم و نوسازی ارائه داده‌اند، اما بدون توافق اسرائیل، هیچ‌کدام عملی نشده است.

در حالی‌که بیش از ۶۰ درصد جمعیت نوار غزه بی‌جا شده‌اند و صدها هزار خانه و زیرساخت تخریب گردیده‌اند، مردم این منطقه همچنان در شرایط بحرانی و بدون دسترسی به خدمات پایه‌ای زندگی می‌کنند. برآوردهای سازمان ملل نشان می‌دهد که بیش از سه‌چهارم راه‌ها آسیب دیده و اکثریت زمین‌های زراعتی و منابع آبی تخریب شده‌اند.

اکونومیست همچنین به طرح‌هایی اشاره کرده‌است که از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور فعلی ایالات متحده، و برخی سرمایه‌گذاران اسرائیلی پیشنهاد شده‌اند؛ از جمله تبدیل غزه به منطقه تفریحی ساحلی یا ایجاد کارخانه‌های تکنولوژی. با این حال، ابتکار مصر برای بازسازی چند مرحله‌ای غزه بیشترین حمایت را در میان کشورهای عربی کسب کرده‌است.

بر پایه این طرح، نخست حدود ۶۰ میلیون تن آوار ناشی از جنگ باید پاک‌سازی شود، اما اجرای مراحل بعدی از جمله بازسازی خانه‌ها و خدمات، دست‌کم ۴.۵ سال زمان نیاز دارد و مستلزم همکاری اسرائیل برای صدور جواز انتقال مواد ساختمانی از گذرگاه رفح است؛ امری که تاکنون تحقق نیافته است.

اکونومیست هشدار داده‌است که منابع مالی لازم برای بازسازی، که بین ۵۳ تا ۷۰ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، تنها در صورتی تأمین خواهد شد که حماس خلع سلاح گردد و آتش‌بس پایدار برقرار شود. این شرایط، نگرانی‌های جدی درباره آینده سیاسی و جغرافیایی غزه به همراه دارد.

برخی مقام‌های آمریکایی و اسرائیلی پیشنهاد داده‌اند خانه‌سازی موقت برای بی‌جا شده‌گان فلسطینی در زمین‌های تحت کنترول اسرائیل عملی شود؛ اما این ایده با مخالفت شدید کشورهای عربی و خطر تغییر دایمی مرزهای فلسطین مواجه است و تداعی‌کننده سیاست‌های ناکام مشابه در کشورهایی چون افغانستان و ویتنام عنوان شده‌است.