گزارش جدید سازمان جهانی صحت از پیامدهای زلزله در شرق کشور

بر بنیاد گزارش تازه سازمان جهانی صحت، عملیات جست‌وجو و نجات پس از زلزله نیرومند ۶ ریشتری که به تاریخ ۳۱ آگست شرق افغانستان را لرزاند، همچنان ادامه دارد. این رویداد بیشترین آسیب را به ولایت‌های کنر، ننگرهار و لغمان وارد کرده و زندگی هزاران تن را زیر تهدید قرار داده است.

براساس این گزارش، رانش زمین ناشی از پس‌لرزه‌های شدید—از جمله لرزه‌های ۵.۶ ریشتری به تاریخ ۴ سپتمبر و ۵.۲ ریشتری در ۵ سپتمبر—راه‌های اصلی را مسدود کرده و رسیدن به ولسوالی‌های کوهستانی دشوار مانده است. تا اکنون حدود ۸۴ هزار تن آسیب دیده‌اند؛ در حالی‌که تلفات تاکنون به بیش از ۲۲۰۰ تن رسیده، بیش از ۳۶۰۰ تن زخم برداشته و نزدیک به ۷۰۰۰ خانه ویران شده‌اند.

سازمان جهانی صحت شش تیم صحی سیار را به روستاهای دورافتاده ولسوالی نورگل در ولایت کنر فرستاده تا خدمات اضطراری از جمله رسیدگی به زخم‌ها، بهداشت مادر و کودک، مشاوره و ارجاع بیماران را ارائه دهند. با این حال، مشکلات جدی برای انتقال مصون زخمی‌ها پابرجاست؛ زیرا سیستم‌های امبولانس و ارجاع ضعیف و فاقد امکانات اساسی اند. کمبود وسایط، مواد سوخت، کارمندان آموزش‌دیده—به‌ویژه کارمندان زن—سبب شده تا بیماران عاجل به موقع به مراکز مجهزتر منتقل نشوند.

این گزارش تأکید دارد که نیاز به خدمات دوامدار صحی مبرم است، چون افزون بر کمک‌های ابتدایی، زخمیان به مراقبت‌های پس از آسیب و توان‌بخشی نیاز دارند. سیستم صحی افغانستان به علت بحران‌های بشری دوامدار، فقر گسترده و کم‌بود دارو و نیروی متخصص، به‌ویژه کارمندان زن، به شدت ضعیف و آسیب‌پذیر باقی مانده است. محدودیت‌های بر رفت‌وآمد زنان نیز دسترسی خانواده‌ها به خدمات صحی را دشوارتر ساخته، در حالی‌که زنان و کودکان بیشتر از دیگران به مراقبت‌های صحی نیاز دارند.

فشار مضاعف ناشی از بازگشت مهاجران بر این سیستم شکننده افزوده شده‌است، به‌ویژه در مناطق شرقی کشور. سازمان جهانی صحت تلاش دارد تا پاسخ خود را گسترش داده و کمک‌های فوری صحی را به آسیب‌پذیرترین جوامع برساند؛ اما با وجود حمایت‌های بین‌المللی، کم‌بودهای جدی همچنان موجود است. به گفته سازمان، دست‌کم چهار میلیون دالر امریکایی برای گسترش این عملیات نجات به‌گونه عاجل نیاز است.

در شرایطی که اداره طالبان با ناتوانی در مدیریت بحران‌های طبیعی و سیستم صحی مواجه است، نهادهای بین‌المللی ناگزیر‌اند بار اصلی کمک‌رسانی را به دوش بکشند. مردم آسیب‌دیده در شرق کشور بیش از پیش نیازمند توجه جدی، امکانات فوری و زیرساخت‌های اساسی صحی‌اند؛ چیزی که با ادامه این وضعیت بعید به نظر می‌رسد از سوی اداره طالبان برآورده شود.