بازگشت بیش از ۱۰۶ هزار مهاجر افغانستانی از ایران و پاکستان در اوت ۲۰۲۵

در نیمه نخست ماه اوت ۲۰۲۵، بیش از ۱۰۶ هزار مهاجر افغانستانی از کشورهای همسایه، عمدتاً ایران و پاکستان، به کشور بازگشته‌اند. آمار تازه سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد که ۸۳.۷ درصد این مهاجران از ایران و ۱۶.۳ درصد آنان از پاکستان وارد افغانستان شده‌اند.

گذرگاه مرزی اسلام‌قلعه در ولایت هرات، با ثبت عبور بیش از ۷۰ هزار نفر، بیشترین حجم بازگشت را به خود اختصاص داده است؛ این رقم معادل ۶۶.۷ درصد کل مهاجران بازگشتی است. در مقابل، گذرگاه اسپین‌بولدک در ولایت قندهار پایین‌ترین رقم را ثبت کرده است. گذرگاه تورخم واقع در ننگرهار نیز طی همین زمان شاهد ورود بیش از ۱۱ هزار نفر بود؛ عددی که نسبت به اواخر ماه جولای حدود سه برابر افزایش یافته است.

سازمان جهانی بهداشت با همکاری نهادهای امدادی و بهداشتی، برای مهاجران بازگشته خدمات فوری طبی فراهم کرده است. در تورخم، نزدیک به ۳۸۵۰ مراجعه‌کننده سرپایی ثبت شده و بیش از ۲۰ هزار تن در برابر بیماری‌های فلج اطفال و سرخک واکسینه گردیده‌اند. در اسلام‌قلعه، بیش از ۱۰۷۰ مراجعه سرپایی، ارائه ۲۹۷ خدمات نخستین برای تروما و واکسیناسیون بیش از ۲۴ هزار کودک گزارش شده است. در اسپین‌بولدک نیز بیش از ۸۶۰۰ مراجعه سرپایی و حدود ۲۳ هزار مورد واکسیناسیون انجام یافته است.

در شمال‌شرق کشور، گذرگاه شیرخان بندر با تاجیکستان به بیش از ۵۷۷۰ نفر خدمات طبی ارائه کرده و واکسیناسیون کودکان بازگشتی در آنجا نیز عملی شده است. همچنان، تیم‌های سیار بهداشتی در امتداد مرزهای افغانستان به‌گونه ۲۴ ساعته، خدمات اولیه طب پیشگیرانه را پیش‌برده‌اند.

با آنکه این کمک‌ها بخشی از نیازهای فوری مهاجران را پاسخ گفته، اما سازمان جهانی بهداشت هشدار داده است که نبود منابع مالی پایدار، کمبود مراکز ایزوله در گذرگاه‌هایی مانند اسلام‌قلعه، فقدان خدمات ویژه برای اشخاص دارای معلولیت و نبود حمایت‌های روانی ـ اجتماعی کافی، تهدیدی جدی برای سلامت بازگشت‌کنندگان و جوامع میزبان به شمار می‌رود. این نهاد بین‌المللی خواستار سرمایه‌گذاری فوری و هماهنگی گسترده‌تر برای رسیدگی به وضعیت مهاجران بازگشتی شده است.

با آن‌که مهاجران به دلایل مختلفی ناگزیر به ترک کشورهای میزبان شده‌اند، اما اداره طالبان در تأمین خدمات اساسی به آن‌ها و رسیدگی به نیازهای بهداشتی آنان ناکام بوده است. ناتوانی این اداره در فراهم‌آوری ساختار لازم برای بازگشت مهاجران، بر شدت بحران انسانی در مرزها افزوده است.