یادگاری عراقچی بر دیوار لرزان طالبان

لغو جوایز دستگیری رهبران شبکه حقانی توسط آمریکا، هرچند که همزمان با سفر بولر و خلیل‌زاد به کابل صورت گرفته، اما ماحصل این سفر نیست.

شبکه حقانی، مدتهاست که تلاش دارد تا شریک راهبردی آمریکا در افغانستان باشد و انعطاف زیادی نسبت به خواسته های این کشور از خود نشان داده است.

لغو جوایز دستگیری سه عضو ارشد شبکه حقانی، پاداش همراهی چند ساله حقانی ها با آمریکاست که احتمالا در سفر طولانی مدت سراج الدین حقانی به امارات و سعودی، نهایی شده است.

آمریکا در مسیر همراه سازی جناح های مختلف طالبان با برنامه های خود، صرفا چالش اندکی با ملاهبه الله و مریدانش داشت که آن هم، چندان عمیق نبود.

سفر نمایندگان آمریکا به قندهار و سپس کابل، صرفاً برای حل و فصل اختلافات محدود موجود فی‌مابین واشنگتن و قندهار بود و از ظواهر امر اینگونه برمی آید که تا حد زیادی هم برای طرفین، نتیجه بخش بوده است.

با این وصف، اظهارات سید عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در خصوص سیطره مطلق طالبان بر جغرافیا و نیز تامین امنیت، صرف نظر از اینکه مطابق واقع است یا خیر؟ بازی با کارت سوخته حفظ شیخ قندهار در سنگر مخالفت با آمریکاست.

تجربه چهار سال گذشته نشان داده که حتی طالبان قندهار هم، هیچگاه بر اساس یک مبنای ایدیولوژیکی با آمریکا مخالفت نداشته اند.

شیخ قندهار، در مواجهه با آمریکا تفاوت چندانی با خلیفه ندارد و تنها مسأله اش با آمریکا، بر سر حساب و کتاب منافع است و این حساب و کتاب اگر حل و فصل شود، قندهار هم به ساز واشنگتن خواهد رقصید.

سیاست اشتباه گل و بلبل نشان دادن شرایط افغانستان زیر سیطره طالبان که از تیم تطهیر طالبان اکنون به وزارت خارجه ایران سرایت کرده، همان‌طور که تا کنون طالبان را به شریک قابل اعتماد برای ایران بدل نکرده، پس از این هم نخواهد کرد.

واقعیت این است که بر خلاف سخن جناب عراقچی، سلطه طالبان بر جغرافیای افغانستان، آنقدر شکننده است که هر آن امکان فروریزی آن وجود دارد.

همه رهبران طالبان (بدون استثنا) منتظر هستند تا ببینند که آمریکا چه معامله ای با آنها خواهد کرد تا خود را با همان معامله، هماهنگ و عیار کنند (و بلکه برای مقرب تر شدن نزد آمریکا با یکدیگر مسابقه دارند) و در چنین شرایطی، آقای عراقچی هنوز هم روی دیوار طالبان یادگاری می‌نویسد.

قرائن گویای اینست که افغانستان آبستن تحولاتی جدید است، تحولاتی که ممکن است حتی خود طالبان را هم دستخوش تغییرات کند چه رسد به ساختار اداره افغانستان و در این تحولات، ایران یا هر کشور دیگری که در نقطه مقابل آمریکا قرار دارد، اگر می‌خواهد در تحولات منطقه اثرگذار باشد، علی القاعده باید با کارت مردم افغانستان بازی کند نه کارت طالبان که سراپا در اختیار آمریکاست.

البته برخی از صاحب نظران معتقدند که آقای عراقچی، در لفافه طالبان را تهدید کرده و به آنها گفته است که شرایط فعلی طالبان مرهون مهار مخالفان این گروه توسط ایران است که در شرایط متفاوت، می‌توانند عرصه را بر طالبان تنگ کنند، اما واقعیت این است که مخالفلن طالبان، توسط کشورهای همسایه، به نفع طالبان سرکوب شده اند نه مهار.

تنها راه مهار طالبان، به صحنه آوردن مردم افغانستان علیه طالبان است و مردم افغانستان، به همان اندازه که نسبت به سیاست های آمریکا در افغانستان بدبین هستند، از همسایگان هم به دلیل همراهی چند ساله آنها با یک‌گروهک تروریست و‌ امریکایی، ناامید هستند.

سید احمد موسوی مبلغ