چرا یلدا باشکوه‌تر تجلیل شد؟

یلدای امسال بین افغانستانی‌ها نسبت به سال‌های گذشته باشکوه‌تر تجلیل و برگزار شد. این در حالی بود که جریان حاکم در افغانستان و عوامل فرصت‌طلب آن با برگزاری این رسم دیرینه، مخالفت و در مواردی هم ممانعت کرده بودند.

این که چرا یلدای ۱۴۰۲ با استقبال انبوهی از جمعیت افغانستان روبرو شد، پس‌منظر تاریخی و ریشه اجتماعی دارد و آن این که یلدای امسال، چیرگی گفتمان تاریخی خراسانیان بر گروهی بود که پنداشته است می‌تواند فرهنگ مردم را با امر و نهی و با زور تغییر دهد.

تاریخ گواه است که هرگاه فرهنگ، سنت‌ها و عنعنات ملی خراسانیان که افغانستان فعلی هم بخشی از خراسان تاریخی است، با هجوم داخلی و بیرونی روبرو شده است، اهالی این سرزمین با قاطعیت برای حفظ داشته‌های نیاکان خود به میدان آمده‌اند. اگر این‌طور نبود، اکنون باید زبان مردمان این سرزمین، یونانی، هندی، عربی و یا مغولی می‌بود.

این که افغانستانی‌ها در اوج گرفتاری‌ها، بیش از سال‌های قبل یلدا را پاس داشتند معنای روشنی داشت و آن این که آن‌ها هویت خود را در معرض هجوم دیده بودند و با تجلیل از شب یلدا در مقام دفاع برآمدند. در آینده هم شاهد مقاومت مردم با فرهنگِ این دیار در برابر هجوم فکری بدویان و بیابان‌گردان خواهیم بود. بدون تردید که وارثان فرهنگ غنی خراسان‌زمین و افغانستان فعلی، رسوم ملی خود مانند نوروز را نسبت به هر زمان دیگری پاس خواهند داشت.

پایان سخن این که به هر اندازه صحرانشینان در مقابل فرهنگ حوزه تمدنی منطقه قرار بگیرند، به همان اندازه اهالی این دیار ادیب‌پرور و فرهنگ‌دوست، از میراث ماندگار نیاکان خود نگهبانی و حراست خواهند کرد.

محمد مرادی