همسویی حکومت و طالبان

حذف هدفمند و سازمان‌یافتۀ زبان فارسی در افغانستان، نشانگان برجستۀ هم‌سویی حکومت و طالبان در جبهۀ فرهنگی است. آنچه گروه طالبان در پی اجرای آن در مورد زبان فارسی پس از دست یافتن به قدرت است، حکومت هم‌اکنون آن را در قالب یک کودتای نرم فرهنگی به کار می‌بندد. دال مرکزی این فرایند آن است که حکومت مستقر، ماهیتا با طالبان مرگ، همانند و یگانه است. در این میان، آنچه این دو را در جنگ سخت، رو در روی یکدیگر قرار داده است، نه اختلاف بر سر امارت و جمهوریت، که دسترسی یکی به قدرت سیاسی و محرومیت دیگری از آن است.

چنین چیزی اوضاع را به ویژه برای فارسی‌زبان‌ها دشوار و پیچیده می‌کند؛ زیرا چه مذاکرات صلح جاری در قطر، به بازگشت دوبارۀ طالبان به قدرت بینجامد و چه نینجامد، این جماعت با سیاست حذف فرهنگی ـ هویتی مواجه‌ است و این به معنای رویارویی تازۀ هویت‌های زبانی ـ فرهنگی در جبهۀ جنگ نرم است.
وجه دیگر این کودتای فرهنگی، گسترش آرام و خزندۀ آن در سطوح و لایه‌های ساختاری است که برایند عملیاتی آیندۀ آن کاهش چشم‌گیر کارگزاران اداری وابسته به زبان فارسی در ادارات دولتی خواهد بود.

زمان اجرای این طرح توطئه‌آمیز نیز هوشمندانه و در شرایطی انتخاب شده که مرزبانان تهمتن و مدافعان سنگرشکن حوزه و حریم زبان فارسی، در فرایند ترورهای زنجیره‌ای بیست سال گذشته، از سر راه برداشته شده‌اند و دیگر نام و نشانی از آنان در میان نیست؛ بازماندگان و بقیهالسیف این ماجرا نیز یا سر در آخور منفعت اقتصادی دارند و یا دُم در گرو موقعیت سیاسی.

راحل موسوی