نکته هایى در مورد وضعیت جنگ و صلح

١- چشم انداز آینده، بیشتر چشم انداز جنگ است تا صلح. نه تنها میان نیروهای متخاصم اعتماد سازی نشده، بلکه سطح اعتماد کاهش یافته است. نشست استانبول میزان خوش بینی و بدبینی را مشخص خواهد کرد اما اگر این نشست برگزار نشود یا برایند آن نومید کننده باشد، آمادگی های نظامی، شدیدتر خواهد شد.

در ان صورت، طالبان تا خروج نیروهای خارجی در میز مذاکره تعلل می کنند اما در میدان جنگ، سطح خشونت ها بالا خواهد رفت. چون اگر طالبان نه جنگ کنند و نه مذاکره، اختلافات داخلی شان بیشتر خواهد شد. افزایش خشونت، راهی برای فرار از اختلافات داخلی در میان طالبان است.

٢- با فرضی که گفته شد، طالبان منتظر خروج نیروهای خارجی هستند. هنگامی که نیروهای خارجی، افغانستان را ترک کردند، ادعای اول طالبان که جهاد علیه نیروهای اشغالگر بوده، به پایان می رسد. مرحله دوم جنگ با عنوان جهاد برای استقرار نظام اسلامی آغاز خواهد شد.

٣- نیروهای داخل نظام ( صف جمهوریت ) به سوی مسلح سازی نیروهای شان روی خواهند آورد. توجیه انها این است که تا طالبان با مقاومت روبرو نشوند، به صلح تن نمی دهند. مخالفان داخلی نظام، روی آقای غنی با توجه به رفتار هفت سال گذشته وی اعتماد ندارند. می ترسند اقای غنی همین ظرفیت نیروهای امنیتی را نیز از بین ببرد یا در یک تصمیم قومی، به زیان جمهوریت و به سوی مخالفان جمهوریت تمایل پیدا کند یا اینکه صحنه را ترک کرده و خلای سیاسی به وجود بیاید.
ممکن است اقای غنی هیچکدام از این کارها را نکند اما سایه سنگین بی اعتمادی در صف جمهوریت چنین فضایی را شکل داده است.

۴- میلیتاریسم و پخش اسلحه به سود آینده کشور نیست و به جنگ داخلی منجر خواهد شد. بهتر است شورای عالی دفاع متشکل از همه سرآمدان قومی و نظامی در ساختار دولت ایجاد شود. این شورا علاوه بر تامین مشروعیت جنگ، پایداری نیروهای امنیتی را تضمین می کند و نیروهای محلی را نیز می تواند زیر نظر نهاد های امنیتی رسمی کنترل کند.

جهت اعتماد سازی میان نیروهای داخل نظام، بهتر است سرقوماندانی اعلا با اشتراک رئیس جمهور به این شورا منتقل شود.
اگر این ساختارها حفظ و ایجاد شود، امکان دوام نظام وجود دارد و اگر نظام مدتی را دوام بیاورد قطعا ترتیبات منطقه ای و جهانی در نبود نیروهای خارجی نیز به نفعش تغییر خواهد کرد و به ضرر طالبان خواهد شد. اما اگر طالبان در موضع فرادست قرار گیرند احتمال اینکه ترتیب عربی، ترکی و پاکستانی منطقه ای، ضامن حمایت مالی و سیاسی از آنان شود، وجود دارد و در این صورت بازگشت کامل امارت اصلا دور از انتظار نیست.

شجاع حسین محسنی