نقش شبکه‌ی اقتصادی در ژئو کالچر شیعه

ژئوکالچر شیعه با ابعاد کنونی، یک بازیگر نوظهور در منطقه حساس غرب آسیا به حساب می‌آید. این پدیده از آن جهت که یک بازیگر مؤثر فراملی است و در چارچوب نظام بین‌الملل کلاسیک قرار نمی‌گیرد، نوظهور محسوب می‌شود.

سیاست‌های اتخاذ شده از سوی شیعیان، اهتمام سران و مراجع سیاسی و مذهبی انان به پشتیبانی از ژئوکالچر شیعی در عین اعتقاد راسخ به وحدت و اخوت اسلامی، در کنار رخدادهای منطقه‌ای و شرایط خاص نظام بین‌الملل، مهم‌ترین عواملی هستند که به شکل‌گیری و توسعه این بازیگر منطقه‌ای یاری رسانده‌اند. ژئوکالچر شیعه طی سال های اخیر در زمینه‌های سیاسی و فرهنگی، موفقیت‌های چشم‌گیری داشته است. از این رو، غرب آسیا امروز با یک شبکه قوی فرهنگی و سیاسی فراملی به عنوان ژئوکالچر شیعه مواجه است که در تحولات منطقه به طور چشم‌گیری نقش‌آفرینی می‌کند.

دو کشور ایران و عراق با اکثریت شیعه، تولیدکنندگان عمده انرژی و از اعضای اوپک هستند. شیعیان در برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند کویت از موقعیت برتر اقتصادی برخوردارند. رشد اقتصادی جمعیت شیعه در عراق و لبنان روندی رو به رشد دارد و از زمینه‌های قوی سیاسی بهره‌مند است. افزون بر این، جغرافیای فرهنگی شیعه در جوار مناطق مهم اقتصادی هم‌چون خلیج فارس، مدیترانه و اروپا، شبه‌قاره هند، قفقاز و آسیای میانه قرار دارد.

همچنین جمعیت شیعیان بازار مصرف گسترده‌ای را تشکیل می‌دهد که می‌تواند در اقتصاد منطقه اثرگذار باشد. توجه به این ظرفیت‌ها در اینده می‌تواند پیوندهای موجود در دو شبکه سیاسی و فرهنگی را تقویت کند و به این ترتیب جایگاه شیعیان در آینده منطقه را ارتقاء بخشد.

دکتر عبدالطیف نظری