مراجعه به تجربه و تعقل

بسیاری از افغان‌ها، در بسیاری از زمینه‌ها، تلاش می‌کنند که ویراکنند؛ اما طرحی برای آباد کردن ندارند؛ فقط آرزو می‌کنند از دل ویرانی آبادانی بیرون آید و چنین آرزوی محال است و باطل. نزدیک به ۳۰ سال پیش همه می‌گفتند حکومت نجیب باید نابود شود؛ ولی هیچ‌کس و هیچ‌جریانی طرحی پس از فروپاشی نداشت. هیچ‌کس نمی‌گفت پس از برچیده شدن نظام فعلی فردای آن چه خواهد شد و دیدیم که آن اشتیاق برای ویرانی، بدون طرح برای آبادانی، به چه فاجعه عظیم و دردناکی تبدیل شد.

اینک، تاریخ با شدت و ضعفی در مشابهت، گویا در حال تکرار شدن است، بسیاری را شوقی ویران شدن و ویران کردن فرا کرفته‌است. برخی بین حکومت آقای غنی و امارت طالبان هیچ فرقی قائل نیستند و بر شیپور احساسات برای ویرانی می‌دمند. برخی دیگر تفاوت بین حکومت و نظام را نمی‌دانند؛ اما فقط برای ویرانی لحظه شماری می‌کنند. بعضی می‌کوشند ویران کنند تا از خاکستر ویرانی چیزی به آن‌ها برسد. مشخص است که حکومت آقای اشرف غنی دارای ضعف‌ها و کاستی‌های فراوان است و از طرف دیگر ایده امارت تمامیت‌خواهانه اسلامی برای بلعیدن اختیار، اراده، آزادی و حقوق اساسی مردم، مانند هیولا دهان بازکرده است؛ حال در چنین شرایطی، بدون طرح مشخص و جامع و فقط با آرزو، از دل ویرانی، آبادانی بیرون می‌آید؟! عقل، منطق تجربه و تاریخ به این پرسش، قاطعانه جواب منفی می‌دهد. خوب است گاهی لحظه‌ای هم که شده از وادی بی‌منتهای خیال و احساسات، سری به کلبه محقر تعقل، تجربه و تاریخ بزنیم.
دکتر سید جواد سجادی