مدغم سازی آمریکایی

موسسه امنیت جهانی، نشستی را در فلوریدا با حضور مقامات پیشین حکومت افغانستان و امریکا برگزار کرد.

آمریکا، چهل ماه کامل مصارف طالبان را پرداخته و کسانی که قرار است در چهار سال آینده سکاندار سیاست آمریکا باشند، معتقدند که دولت بایدن، در مدت مذکور، آنگونه که باید، بر مسایل افغانستان متمرکز نبوده است.

آنها از هم اکنون، تلاشهای خود برای مدیریت شرایط در افغانستان را آغاز کرده اند و جلسه فوق که با حضور افرادی چون زلمی خلیلزاد. جنرال مکنزی و چند چهره مطرح دیگر برگزار شد، در همین راستاست.

ظاهراً دولتمردان جدید در آمریکا معتقد هستند که باید طالبان، طبق توافق، بخشی از چهره‌های مطلوب آمریکا که خارج از ساختار طالبان هستند را در قدرت سهیم سازد.

پروژه مدغم سازی، در دوران بایدن هم چند بار کلید خورد، اما با جدیت پی گرفته نشد. آمریکا در نظر داشت که در این پروژه، برخی عناصر‌ تکنوکرات مد نظر خود را به طالبان اضافه کند تا هم شرایط مطلوب تری در تامین اهداف خود داشته باشد، و هم شکل ظاهری حکومت فراگیر را محقق نماید.

از سمت طالبان، احساس میشود که افرادی چون سراج الدین حقانی، ملا یعقوب، ملا برادر و اخیرا مولوی وثیق هم با این طرح آمریکا، موافقت نسبی دارند.

به احتمال زیاد، آنکه موافق این طرح نیست، شخص ملاهبه الله و برخی از اطرافیان اوست. اما بسیار بعید است که ملاهبه الله بتواند مقاومت چندانی از خود نشان بدهد.

پاکستان، کنترل قابل توجهی بر بخشی از طالبان و از جمله شخص ملاهبه الله دارد.
این کشور، طبق عادت همیشگی خود، به دنبال اجاره گرفتن پروژه های مربوط به افغانستان از آمریکاست تا از رهگذر آن بتواند مشکلات داخلی خود را حل و فصل کند.

پاکستان که عمیقاً نگران پیشرفت پروژه پشتونستان بزرگ است، با مشکل جدیدی در بلوچستان هم مواجه شده است. پروژه ای که اسپانسر قدرتمند و با انگیزه ای همچون هند، آن را تمویل میکند.

در شرایط کنونی، اسلام آباد، برای به تعویق انداختن پروژه پشتونستان و مهار پروژه بلوچستان، با آمریکا همراهی و همکاری دارد و از تمام قدرت خود برای همراه سازی ملاهبه الله استفاده خواهد کرد و حتی در صورت لزوم، ممکن است به حذف او هم رضایت بدهد.

در چنین شرایطی، همراهی با سیاست های آمریکا، میتواند پاکستان را برای مدتی، از بحران داخلی دور نگاه دارد.

با این حساب، در هر مقطعی که مسایل افغانستان روی میز کار سیاستمداران آمریکا قرار بگیرد، باید منتظر تحولات پر سرعت در افغانستان باشیم.

البته گمان عده ای از صاحب نظران اینست که ممکن است طالبان، به فشارهای آمریکا در راستای مدغم سازی و نیز سایر طرحهای آمریکا برای افغانستان تمکین نکنند.
طبیعتاً در این صورت، احتمال دارد آمریکا در اولین اقدام، کمک های هفته وار خود به این گروه را قطع کند. در اینصورت طالبان ممکن است خود را به دامن ایران و روسیه و چین بیندازند تا بتوانند موجودیت خود را حفظ کنند. اما وقوع این کار، با توجه به قراین موجود، بسیار دور از ذهن است.

محتمل ترین راه برای اثرگذاری کشورهای همسایه در معادلات افغانستان این است که سرمایه گذاری بر روی کارت سوخته طالبان را پایان دهند، و با پشتیبانی از شکل گیری اجماع حداکثری از چهره‌های جدید مخالف طالبان، در پروسه مدغم سازی، نقش ایفا نمایند.

هر چند که اکنون، برای این اقدام خیلی دیر شده است، اما در جامعه موزاییکی افغانستان، این، جماعت ها هستند که از عناصر اصلی قدرت سازی به حساب می آیند.

سید احمد موسوی مبلغ