لحظه حساس در روابط پرتنش ایران و امریکا؛ جنگ احتمالی در راه است؟

سخنان «تنش زا» و تحریک امیز دولت ترامپ در روزهای اخیر، ترس جهان و منطقه از رویارویی احتمالی با ایران را قبل از استقرار بایدن افزایش داده است. این احتمال وجود دارد که ترامپ در آخرین روزهای حضور خود به منظور انحراف افکار عمومی از افشای مکالمات تلفونی در باره آرای جورجیا، اقدامات نظامی «بی‌پروا» علیه ایران انجام دهد که عمده ترین پیامد ان، واکنش سخت تهران و حملات جریان های مقاومت علیه پایگاه های نظامی، منافع و مواضع آمریکا در منطقه خواهد بود.

به نظر می رسد ترامپ زیر فشار متحدان اصلی در خاورمیانه برای اقدام علیه ایران است. از این رو، ممکن است غیر منتظره‌ترین اقدام او هنوز در راه باشد.

از سوی دیگر، با اینکه مقامات ایران وعده «انتقام سخت» برای ترور سردار سلیمانی را داده‌اند ولی با توجه به روی کار آمدن قریب الوقوع بایدن و وعده او مبنی بر تعامل دیپلماتیک با ایران، بعید است تهران بهانه‌ای به ترامپ برای آغاز درگیری نظامی بدهد.

با اینکه پنتاگون پنجشنبه گذشته اعلام کرد ناو هواپیمابر نیمیتز را از خلیج فارس خارج کرده و برخی مقام‌های آمریکایی آن را به عنوان نشانه کاهش تنش منطقه‌ای تفسیر کرده‌اند، اما نگرانی‌ها همچنان پابرجاست؛ چرا که ترامپ هنوز نتیجه انتخابات را نپذیرفته و ماه پیش نیز گزینه حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران را بررسی کرده است.

در این راستا قدر مسلم این است که حامیان اصلی ترامپ یعنی مسیحیان انجیلی و صهیونیست‌ها به ترامپ برای رویارویی با ایران فشار می‌آورند.
علاوه بر ان، عدم وجود تشابه و نگرش ایران و آمریکا نسبت به مفاهیم و ارزش های سیاسی و بین المللی از یک سو و برخورداری از ویژگی های متفاوت و بعضا متضاد از سوی دیگر، آشتی ناپذیری دو اردوگاه را کماکان تشدید کرده است.
واقعیت این است که با توجه به حجم انتقال نیرو و تجهیزات به منطقه، تهدید جنگ همچنان ادامه دارد و این درگیری اوج سیاست شکست‌خورده فشار حداکثری آمریکا علیه ایران خواهد بود. این در حالی است که ایران نیز بر حفظ هوشیاری و افزایش آمادگی به منظور دفاع از تمامیت ارضی خود تاکید دارد.

با اذعان به اهمیت دیپلماسی برای تهران و واشنگتن، باید گفت: این یک لحظه بسیار حساس در روابط آمریکا و ایران است که در آن امکان دارد فرصتی برای حذف جنگ از معادله و یافتن یک راه حل دیپلماتیک حداقلی برای منازعات وجود داشته باشد.

دکتر عبداللطیف نظری