قطره از دریای بیکران اخلاق امام صادق علیه السلام

امام صادق علیه السلام از ظرفیت بسیار بالای علمی، اخلاقی، اجتماعی و انسانی برخوردار بود. از علم و دانش او همه فرقه ها و نحله ها بهره می بردند و دروازه مدرسه امام صادق بروی همه باز بود و عوام و خواص اگر سوالی در ذهن داشتند از او می پرسیدند و جواب مقنع می شنیدند و نسبت به همه دوستانش هم در نهایت مهربانی و شفقت برخورد می کرد؛ ابی هارون مکرر در مجالس امام صادق علیه السلام در مدینه شرکت می کرد و یک مدتی نیامد؛ بعد از ایامی که حاضر شد امام فرمود یا اباهارون چند روز است که شما را نمی بینم؛ عرض کرد یابن رسول الله خداوند برای من فرزندی عطا کرد که به همین جهت توفیق حضور در محضر شما را نداشتم؛ امام فرمود »بارک الله فیه ماذا اسمیته؟» خداوند قدم نورسیده را مبارک گرداند چه اسمی برایش انتخاب کرده ای؟ عرض یابن رسول الله به نامی نامیِ پاک رسول خدا (محمد) مسمی کرده ام؛ تا اسم مبارک پیامبر را شنید جشم به زمین دوخت و سه مرتبه فرمود «محمد، محمد، محمد» بعد فرمود جانم و پدر و مادرم و تمام اهل زمین فدایت گردد ای رسول خدا… به ابی هارون گفت یا اباهارون، وقتی اسم فرزندت را محمد گذاشته ای پسرت را دشنام نمی دهی، کتک اش نزن و اسائه ادب به آن طقل روا مدار و بدان هر خانه ای که در آن اسم مبارکِ محمد باشد هر روز مقدس و مطهر و مبارک است.

برخورد امام صادق (ع) با افراد غیر هم کیش یعنی با غیر مسلمانان به حدی حسنه و نیک بود که خدا ناباوران او را می ستودند و هیچ گاهی دیده نشده است که امام صادق با یک اندیشمند غیر مسلمان برخورد درست نکرده باشد بلکه سوالات و شبهات آنها را با کمال رعایتِ‌ موازین انسانی و اسلامی جواب می داد؛ مفضل بن عمر از یاران امام، یک روزی با ابن ابی العوجاء نشسته بود و بحث خدا و معاد و نبوت پیش آمد، مفضل نتوانست بحث را طبق روش امام صادق پیش ببرد و از کوره در رفت به داد و فریاد شروع کرد و ابن ابی العوجاء را دشنام داد؛ او گفت ای مفضل اگر تو اهل مباحثه باشی بیا و بحث بکن و اگر حجت قوی داشتی ما تسلیم خواهیم شد اما بدان تو با امام جعفر الصادق استادت خیلی فرق داری جعفر صادق هیچ وقتی چنین برخوردی با ما نداشته است و او ظرفیتِ آن را دارد که بیشتر بشنود با خونسردی جواب ارائه کند اگر تو از اصحاب او هستی به مثل او رفتار کن…

باری! کسی از حاجی ها در خواب بود و از خواب بلند شد، به این توهم که کیسه پول او دزدی شده است بدون دقت در بین اسباب و وسایل، گفت حتما دزدی شده دوید این طرف و آن طرف، آخرش به امام صادق (ع) – که او را نمی شناخت – تهمت دزدی زد گفت شما در این جا بودید حتما سرقت کرده اید؛ امام فرمود چه مبلغی در آن بود؟ گفت هزار درهم؛ امام به او هزار درهم پرداخت کرد و اعرابی برگشت دید کیسه پولش همراهش بوده، خجالت کشید و دوباره محضر امام صادق آمد گفت طلب بخشش دارم پولم همراهم بوده ندیدم این هم پول شما امام فرمود ما اهل بیتی هستیم که چیزی دادیم را پس نمی گیریم ببر مصرف کن…

رفتار امام صادق با همه اقشار جامعه رفتار انسانی و اسلامی بود برای همین بود که شاگردان او دارای تفکرات مختلف و اندیشه های گوناگون بودند.

امروز ما سخت نیازمند الگوهای مثل امام صادق هستیم برای زندگی فردی، اجتماعی و در هر زمینه ای دچار ضعف شده ایم؛ آستانه ای تحمل ما در حد صفر است و برخورد ما با هم دین و هم مذهب مان برخورد انسانی نیست؛ فضای مجازی پر است از فحاشی ها و هتاکی ها از جانب مدعیان شیعه امام صادق علیه کسانی که آن ها شهادتین بر زبان جاری می کنند.

فرارسیدن سالروز شهادتِ پیشوای به حق ناطق، امام صادق را تسلیت عرض میکنم…
السلام علیه یوم ولد و یوم استشهد و یوم یبعث حیا.

علی‌ظفر یوسفی