علت جوان بودن امام زمان (عج) در زمان طولانی چیست ؟

علت این كه امام زمان (عج) در زمان ظهور با گذشت زمان طولانی جوان هستند و این كه یاران ایشان نیز همگی جوان هستند چیست؟

پاسخ:

قدرت خداوند متعال مطلق است و بر انجام هر ممكنی قادر و تواناست در قرآن كریم، خداوند متعال موارد متعددی را ذكر كرده كه در آن ها، خداوند عجائب قدرت خود را به نمایش گذارده و آن ها را در پیش روی مردم قرار داده است. مثلاً برای حفاظت از جان ابراهیم ـ علیه السّلام ـ آتش را بر آن حضرت سرد و مایه سلامت قرار داد. برای حفاظت از جان موسی ـ علیه السّلام ـ دریا را شكافت. برای حفاظت از جان عیسی ـ علیه السّلام ـ وی را به آسمان ها برد و قدرت نمائی های دیگر. بنابراین قدرت خداوند متعال، مطلق است و بر انجام هر امر ممكنی، قادر و توانا است.

و از طرفی جوان ماندن انسان امری ممكن است چنانكه ابن اثیر در «اسد الغابة» روایت كرده كه عمرو بن حمق خزاعی، كسی كه پیامبراكرم(ص) را سیراب نمود،‌ پس در حق او دعا كرد و فرمود: «اللهمّ متّعه بشبابه» یعنی «خدایا او را از جوانی طولانی بهره مند گردان» پس هشتاد سال بر او گذشت كه در ریش او، موی سفید دیده نشد. بلكه چه بسا كسی را از حالت پیری به جوانی برگردانند، بلكه همه پیران بهشتی را خدای تعالی، جوان كند و به بهشت برد.»(۱)

بر این اساس خدای قادر متعال قدرت دارد و می تواند ولی خود را جوان نگه دارد.

دلیل فلسفی بر امكان دوام بدن عنصریعلامه حسن زاده آملی، پس از آن كه دلیل مفصلی مبنی بر امكان دوام بدن عنصری، اقامه می كند، می نویسد: و چون روح انسان بر اثر ارتقاء و اشتداد وجود نوری، از سنخ ملكوت و عالم قدرت و سطوت می گردد، هرگاه طبیعتش را مسخر خود كند و بر آن غالب آید، احكام عقول قادسه و اوصاف اسماء صقع ربوبی بر وی ظاهر گردد، تا حدی كه وعای وجودش، وعای وجود مجردات قاهره و بسایط نوریه دائمه گردد و متخلق به اخلاق ربوبی شود.

نتیجه بی دغدغه ای كه از این تحقیق حاصل است، امكان داوم چنین انسانی در نشئه عنصری است، چنانكه در مقابل، انسانی كه احكام طبیعت و لوازم آن بر وی غلبه كرده است، به سبب سرعت تحلیل بدن عنصری مركب،‌ عمر كوتاهی خواهد داشت. بعد ایشان مثالی می آورد راجع به زرخالص كه چنانچه مدت های مدیدی در زیرزمین پنهان بماند، هیچ چیز از او كم نگردد و رنگ آن تغییر نیابد امّا نقره در زیر زمین، تبدیل به خاكستر می شود و در دنباله می گوید: «غرضم از نقل آن این است كه كیمیاگر به علم و صنعت خود، نقره را زر خالص می گرداند كه نقره ناپایدار، زرپایدار می گردد، اگر انسان كامل كیمیاكار به علم كیمیا، آفرینش بدن عنصریش را قرنها پاینده و پایدار بدارد، چه معنی متصور است؟(۲)

امّا از نگاه پزشكیدر حدود ۳۰۰ سال پیش، شاخه جدیدی از زیست شناسی به نام «پیری شناسی» به وجود آمد. هدف این دانش بررسی و شناخت علمی عوامل پیری و راه های مبارزه با آن می باشد. كه پیری را معلول سه عامل دانسته اند:

۱. بیماری های مزمن، مانند بیماری های معده و بیماری های سوء تغذیه.

۲. حالات روانی وانفعالات نفسانی كه نشاط و شادابی را نابود می كند و سلول های حیاتی را از بین می برد.

۳. عوامل خارجی مانند محیط زیست، آب و هوا، سرما و گرما و رطوبت. دانشمندان پس از شناخت علل پیری، به این نتیجه رسیده اند كه می توان برای سال های متمادی، پیری را به عقب انداخت.

طرفداران شیوه غذایی معروف به «برنامة ۲۱۰۰» معتقدند كه با به كار بستن این رژیم غذایی بر میانگین عمر انسان، ۲۰ سال افزوده خواهد شد، و آثار پیری ۲۰ سال دیرتر خودنمایی خواهد كرد. در آزمایشگاه ها موفق شده اندكه مدت نشاط و جوانی بعضی حیوانات را با افزودن ویتامین «ب ۶» و «اسید نوكلئیك» و «اسید پانتونكسیك» در غذای آنها بیش از ۴۶ درصد افزایش دهند.(۳)

در یك جمع بندی به نظر می رسد كه بشر در مبارزه خود با عوامل پیری، موفق خواهد شد. زیرا:

۱. در آزمایش های بی شماری توفیق یافته اند.

۲. پس از ریشه یابی حادثه ای، درمان آن میسر می گردد.

۳. در طبیعت، خداوند جاندارانی آفریده است كه هرگز پیر نمی شوند و تا پایان عمر با طراوت و شادابی جوانی زندگی می كنند. به عنوان مثال، رشد حلزون مادام كه زندگی می كند، ادامه دارد و هرگز پیر نمی شود، مگر اینكه بر اثر بیماری یا تصادفی بمیرد. همچنین در نوع ماده ماهی «سولیس» هرگز آثار پیری ظاهر نمی شود و تا پایان زندگی با طراوت جوانی زندگی می كند.

۴. پیری از لوازم آفرینش انسان نیست، بلكه هزاران نفر از انسان های ماقبل تاریخ تا پایان عمرهای بسیار طولانی خود، از نشاط جوانی برخوردار بودند و اولین كسی كه طعم پیری را چشید، حضرت ابراهیم ـ علیه السّلام ـ بود و به طوری كه مرحوم شیخ مفید ادعای اجماع از علمای اسلام كرده، پیش از حضرت ابراهیم ـ علیه السّلام ـ هیچ انسانی مزه پیری را نچشیده بود.(۴)

به نوشته امامت، بدین ترتیب امام عصر (عج) كه علمش علم الهی است، می تواند با شناسائی بیماری ها و علل پیری، آن ها را از خود، دور كرده و هم چنان جوانی و شادابی را در خود حفظ كند، همانطور كه علم پزشكی آن را بعید نمی داند و بعضی موجودات نیز پیری را درك نكرده و جوانی را حفظ كرده اند.

و امّا راجع به جوان بودن یاران امام زمان (عج) از امیر المؤمنین ـ علیه السّلام ـ روایتی بدین صورت نقل شده كه فرمودند: «اصحاب المهدی شباب لا كهول فیهم الا مثل كحل العین و الملح فی الزاد و اقل الزاد الملح»(۵) (یاران امام عصر جوان هستند، پیر و سال خورده در میان شان نیست مگر به اندازه سرمه چشم و به اندازه نمك در توشه و كم ترین شی موجود در توشه نمك است.) واژة‌ كهول به معنی كسی است كه سن او از ۳۰ سال گذشته و موهای سفید در سرش پیدا شده.(۶) بعضی اقوال نیز سن بین ۳۰ تا ۴۰ سال و برخی دیگر سن ۳۳ تا ۵۰ سال را بیان كرده اند.(۷) با این وجود، كسانی كه سن ایشان ۴۰ سال به بالا باشد، در میان یاران حضرت بسیار تعدادشان اندك است. جوان بودن یاران حضرت را بدین شكل می توان تحلیل كرد. از آنجا كه این حكومت، جهانی است، كارگزارانی می خواهد با تفكر جهانی، قوی، سالم، شاداب، پرتحرك، آماده‌ خدمت و تلاش و جنگیدن. از آن سو بسیاری از دشمنان آن حضرت، حاضر نیستند تا سلاح بر زمین گذاشته و تسلیم شوند و به راحتی و به زودی به جنگ خاتمه دهند و بدیهی است كه هر چه بر سن انسان افزوده می شود از تحرك،‌ شادابی، نیرو و سلامتی او نیز كاسته می شود. از این رو لازم است تا غالب یاران آن حضرت را جوانان تشكیل بدهند. و خداوند قادر است برای غلبه دینش آنان را جوان نگه دارد.البته خداوند به حقایق و اسرار این امورآگاه است وعقل و قدرت تحلیل ما اندك و ناچیز.

پی نوشت ها:

۱. طبرسی نوری، میرزا حسین، نجم الثاقب، انتشارات جمكران، چاپ هفتم، ۱۳۸۲، ص۵۵ – ۱۵۳، (با تلخیص).

۲. حسن زاده آملی، حسن، نهج الولایة (بررسی مستند در شناخت امام زمان (عج) ناشر: الف لام میم، چاپ اول، ۱۳۸۳، ص ۱۲ – ۱۳.

۳. راز طول عمر امام زمان (عج)، ص ۳۵ تا ۳۸. (با تلخیص).

۴. همان، ص ۴۲ تا ۴۳.

۵. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، موسسة الوفا، چاپ دوم،۱۴۰۳ه‍ ، ج۵۲، ص۳۳۴.

۶. جوهری، الصحاح، بیروت، دارالعلم للملایین، چاپ چهارم، ۱۴۰۷، ج۵، ص۱۸۱۳.

۷. ابن منظور، لسان العرب، دارالاحیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۰۵، ج۱۱، ص۶۰۰.