طالبان و دیپلماسی بلک‌میل

بلک‌میل (blackmail) در مبانی علوم سیاسی، به معنای تهدید، باج‌گیری، حق‌السکوت، تحت فشار قرار دادن، زورگیری و در مجموع گرفتن امتیاز سیاسی و یا اقتصادی در ازای اذیت نکردن طرف مقابل است. از این اصطلاح در امر دپیلماسی و سیاسی، زمانی استفاده می‌شود که یکی از طرف‌ها با اذیت کردن‌های متواتر خود، می‌خواهد از طرف مقابل، امتیاز سیاسی و یا مالی بگیرد.

در قضیه به وجودآمده بین طالبان و ایران، عوامل مختلفی نقش دارند که می‌تواند همه درست باشد اما در این میان توسل طالبان به دیپلماسی بلک‌میل هم قابل تأمل است. بنابراین، طالبان با مزاحمت‌های متعدد برای ایران، قصد گرفتن امتیاز سیاسی و مالی بیشتری از ایران دارند که گزینه مالی آن پر رنگ‌تر است.

به نظر می‌رسد که امتیازات سیاسی و اقتصادی ایران به طالبان، نسبت به امتیازات سیاسی و مالی آمریکا به این گروه، ناچیز است. لذا طالبان سعی می‌کنند که اگر نتوانند امتیازات ایران به پای امتیازات آمریکا برسد، حداقل رقم امتیازات ایران را به رقم امتیازات آمریکا نزدیک کنند. البته ایران به هر مقدار که ناز طالبان را بکشد بازهم طالبان از این کشور راضی نخواهند شد.

فشرده سخن این که ایران در مخمصه بدی گرفتار شده است که شاید روزی سیاست‌مداران ایران به این نتیجه برسند که حضور نظام جمهوری و آمریکا در افغانستان نسبت به حضور طالبان و پاکستان در افغانستان، برای ایران بهتر بوده است.

محمد مرادی