صالح: پروژه تاپی تاپه بر روی یخ است و عملی نیست

امرالله صالح؛ معاون رییس جمهور در دولت سابق افغانستان به افتتاح مجدد پروژه خط لوله گاز تاپی از سوی طالبان و ترکمنستان واکنش نشان داده و آن را غیر عملی عنوان کرده‌است. او گفته که تاپی، تاپه‌ای در یخ است و تکمیل شدن آن ممکن نیست.

پروژه‌ لوله گاز موسوم به «تاپی» که گاز ترکمستان را از طریق افغانستان و پاکستان تا هند انتقال می‌دهد، روز چهاشنبه، ۲۱ سنبله از سوی مقام‌های طالبان و رهبر ترکمنستان در منطقه سلیم چشمه ترکمنستان افتتاح شد. این پروژه قبلاً در سال ۱۳۹۶ در افغانستان افتتاح شده بود و در آن علاوه بر مقام‌های سابق افغانستان، مقام‌های هندی نیز حضور داشتند.

امرالله صالح در واکنش انتقادی نسبت به افتتاح این پروژه گفته‌است که این پروژه تاپه‌ای در یخ است و به علت معضلات حقوقی و فنی، تکمیل شدن آن بعید است. به گفته او، در شرایط کنونی «حرف زدن از طرح‌های بزرگ اقتصادی مانند خیمه‌شب‌بازی است».

او افزود: «طرح‌ها و پروژه‌های بزرگ اقتصادی، از دید داخلی، وابسته به یک حاکمیت مشروع و مردمی هستند و از دید خارجی، به تعارض و توافق منافع قدرت‌های بزرگ و منطقه‌ای مرتبط‌ اند».

پروژه خط لوله گاز میان ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند موسوم به تاپی برای نخستین بار میان رهبران این کشورها در سال ۱۳۹۴ افتتاح شد. این پروژه ۱۰ میلیارد دالری به دلایل مختلف، به ویژه وضعیت امنیتی نامساعد براثر جنگ و خرابکاری طالبان، در دوره اشرف غنی تکمیل نشد.

این خط لوله گاز ترکمنستان را از طریق افغانستان به پاکستان و هند منتقل می‌کند. این خط لوله ۱۸۲۱ کیلومتر طول دارد و ظرفیت انتقال سالانه آن ۳۳ میلیارد متر مکعب است. طالبان اعلام کرده که عواید سالانه افغانستان از این پروژه ۴۰۰ میلیون دالر خواهد بود.

امرالله صالح در پیامی در ایکس پرسیده که در صورت بروز اختلاف لاینحل میان طالبان و ترکمنستان، «کدام محکمه بین‌المللی حاضر است طالبان را به عنوان یکی از طرف‌های حقوقی در پروژه‌ها به رسمیت بشناسد؟»

او در ادامه گفته است: «کدام شرکت بیمه‌ حاضر است این طرح را بیمه کند و طالبان را به عنوان مشتری ثبت کند؟ کدام شرکت معتبر تفتیش و بازرسی مالی حاضر است با طالبان تعامل کند؟»

این مقام ارشد دولت پیشین افغانستان افزوده که تاپی به‌ عنوان یک پروژه، ایده‌ای متعلق به قرن گذشته است. او خاطرنشان کرد که «مناسبات منطقه و قدرت‌های دخیل در بازار انرژی در قرن جاری، تفاوت‌های چشمگیری با قرن بیستم دارد.».

او با کنایه به طالبان نوشته که این مسایل در حاشیه «کتاب‌های قصه‌خوانی چاپ پشاور» نوشته نشده است.