در حقیقت ما ملامت هستیم!

طالبان هرگز ملامت نیستند. طالبان اگر به انتحاری‌ها درجه مارشالی و به مین‌گذار‌ها بالاترین درجه علمی بدهند باز هم ملامت نیستند. طالبان نتیجه اعمال ما هستند. در حقیقت ما ملامت هستیم که نتوانستیم ثابت کنیم؛ طالبان شایستگی زمامدارای و حکم‌رانی افغانستان را ندارند و بستر برای حضور آن‌ها فراهم نیست.

ملامت ما هستیم که نتوانستیم این باور را به وجود بیاوریم که زمامداری به معنای دزدی، اختلاس، قوم‌گرایی و خیانت نیست. ما نتوانستیم ثابت کنیم که افغانستان دارای مردم متمدن هستند. ما نتوانستیم ثابت کنیم که افغانستان روشن‌فکر دارد. ما نتوانستیم ثابت کنیم افغانستان جامعه مدنی دارد. ما نتوانستیم ثابت کنیم حاکمیت قانون برای ما یک اصل خدشه‌ناپذیر است.

در مقابل ما نشان دادیم که فرهنگ مدنیت در جامعه ما در ناز‌ل‌ترین سطح قر دارد. در جامعه ما فرهنگ دموکراتیک اصلا وجو ندارد. زمامداران ما نشان دادند که دزدان قهار، شیادان ماهر و خائنان بزرگ هستند. روشن‌فکر ما نشان داد که بغیر از افسانه‌بافتن و اسطوره‌ساختن به نفع قوم خود و نفرت‌پراکنی علیه‌ دیگران چیزی دیگر نمی‌داند‌. جامعه مدنی ما ثابت کرد، تنها چیزی که نمی‌داند کارویژه‌های جامعه مدنی است، در مقابل چیزی که می‌داند این‌که چگونه دروغ ببافد تا فند بگیرد و وند بزند. ما نشان دادیم که از حاکمیت قانون چیز نمی‌دانیم.

این عملکرد تهوع‌آور ما بود! ما در هر سطح و موقعیتی که بودیم ثابت کردیم که با صداقت میانه‌ی نداریم، از اخلاق چیزی نمی‌دانیم، کرامت انسانی برای ما بی‌معنا است و درست‌کاری، مسئولیت‌پذیری و منافع ملی برای ما مفهومی ندارد. این عمل‌کرد جامعه جهانی را به‌بن‌بست رساند. جامعه جهانی به این نتیجه رسید که با این مردم نمی‌شود کار کرد، بنابراین جامعه جهانی و مخصوصا امریکا تصمیم گرفتند که طالبان را بار دیگر بر سرنوشت‌ ما حاکم کنند، چنین هم کردند و اینک با رضایت‌خاطر هفته ۴۰ میلیون دلار هم به طالبان پاداش نیز می‌دهند.

به قدرت رسیدن طالبان نه بخاطر نیروی خیره کننده طالبان بود و نه بخاطر پلیدی امریکا،‌ بلکه دلیل عمده روی‌آمدن طالبان، کارنامه دولت‌مردان و عمل‌کرد جامعه افغانستان بود. بررسی عمل‌کرد چباول‌گرایانه و خائنانه دولت‌مردان را باید کنار گذاشت. اندکی درنگ در کارکرد شبه‌روشن‌فکر، نخبه و قلم‌بدست افغانستانی نیز لازم است. اگر قلم‌بدست افغانستانی امروز، به طالبان، بخاطر تعیین سطح و درجه علمی بر اساس مین‌گذاری طعنه می‌زند، بهتر است کارنامه خود را نیز مرور کنند که تا چه اندازه برای عدالت،‌ انصاف، عقلانیت، انسانیت و حقوق بشر و حقوق شهروندی نوشته و سینه سپر کرده است و چه اندازه به خاطر گرایش‌های قومی افسانه تراشیده و نفرت پراکنده است.

در جامعه‌ی که بسیاری، بخاطر نفرت‌پراکنی قومی علیه دیگران از سوی قوم خود به افتخارات بزرگ نایل می‌شوند، چرا طالبان در این زمینه به نیروهای مین‌گذار خود، درجه علمی ندهند؟ عمل‌کردهای غیر عقلانی و غیر منطقی در ماهیت تفاوتی ندارد. چه به یک‌ مین‌گذار و یک جنگ‌جو درجه علمی داده شود و چه باوری‌های ترویج شود که سراسر دربردارنده نفرت، کینه‌، تهمت و تهی از عدالت، حقوق انسانی و برابری است. نتیجه هر دو ویرانی و تباهی است. پس همان گونه که می‌توان پرسید در کجای جهان به یک مین‌گذار در جه علمی می‌دهد؟ می‌توان پرسید، در کجای جهان، روشن‌فکر عقل خود را نه برای کشف حقیقت بلکه برای مرز بندی به‌کار می‌گیرد، معیارش نه انسانیت بلکه قوم است و در کجای دنیا نخبه، افسانه‌ می‌بافد و نفرت می‌پراکند؟ کمی بیندیشیم.

سید جواد سجادی