در اجلاس سه جانبه تهران چه گذشت؟

هفتمین نشست سران کشورهای ضامن روند مذاکرات آستانه روز گذشته با حضور روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه در تهران برگزار شد. این سه کشور در این نشست تاکید کردند که منازعه سوریه هیچ راه‌ حل نظامی نداشته و تنها از طریق روند سیاسی سوری ـ سوری با تسهیل­گری سازمان ملل قابل حل و فصل خواهد بود.

هدف از مذاکرات آستانه، حل و فصل منازعات سوریه و پایان بخشیدن به جنگ و آوارگی و ویرانی در این کشور است. از سال ۲۰۱۷ تاکنون هجده بار مذاکرات آستانه برگزار شده که شش نشست در سطح روسای جمهور ایران، ترکیه و روسیه بوده است. این نشست ها دو بار در سوچی، دو بار در آنکارا و دو بار در تهران (یک نشست به صورت مجازی) برگزار شد، روز گذشته تهران بار دیگر میزبان این نشست بود. یکی از مهمترین محورهای این نشست، مخالفت ایران و روسیه با حمله ترکیه به شمال سوریه بود.

البته پیش از برگزاری نشست آستانه، اردوغان و پوتین با رهبر و رئیس جمهور ایران دیدار کردند.

میزبانی از همسایه غربی

آخرین دقایق روز ۲۷ تیر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه وارد تهران شد و روز گذشته در مجموعه سعدآباد مورد استقبال رسمی آیت الله رئیسی قرار گرفت و سپس رئیس جمهور ترکیه به دیدار رهبر ایران رفت.

آیت الله خامنه ای در این دیدار خطاب به اردوغان گفت که:« حفظ تمامیت ارضی سوریه بسیار مهم است و هر گونه حمله نظامی در شمال سوریه قطعاً‌ به ضرر ترکیه، سوریه و همه منطقه، و به نفع تروریست‌ها خواهد بود…با تروریسم حتماً باید معارضه کرد، اما حمله نظامی در سوریه به نفع تروریست‌ها نیز خواهد بود، البته تروریست‌ها محدود به یک گروه خاص نیستند. »

رهبر عالی ایران در پاسخ به درخواست رئیس‌جمهور ترکیه مبنی بر همکاری ایران برای مبارزه با گروه های تروریستی، گفت: «ما در مبارزه با تروریسم مطمئناً با شما همکاری می‌کنیم».

آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه «ما امنیت ترکیه و مرزهای آن را امنیت خود می‌دانیم»، خطاب به اردوغان گفت: «شما نیز امنیت سوریه را امنیت خود بدانید. مسائل سوریه را باید با مذاکرات حل کرد و ایران، ترکیه، سوریه و روسیه با گفتگو این مسئله را تمام کنند.»

اردوغان نیز در این دیدار با بیان اینکه «موضع ترکیه در خصوص تمامیت ارضی سوریه مشخص است»، افزود: «از دولت سوریه انتظار داریم روندهای سیاسی را آغاز کند. در اجلاس آستانه مسئله سوریه به صورت ویژه در دستور کار است و امیدواریم به نتایج خوبی دست پیدا کنیم.»

وی همچنین گفت:«از انتظارات مشروع ایران در برجام، حمایت، و شرکت‌های ترکیه‌ای را به سرمایه‌گذاری در ایران تشویق می‌کنیم.»

در ادامه برنامه های اردوغان در تهران، هفتمین اجلاس شورای عالی روابط ایران و ترکیه با حضور روسای جمهور دو کشور با هدف گسترش مبادلات تجاری برگزار شد. در ادامه نشست دو جانبه دو رئیس جمهور برگزار شد. سپس ایران و ترکیه چندین یادداشت تفاهم امضا کردند و نشست خبری رئیسی و اردوغان برگزار شد. رئیسی در این دیدار اعلام کرد که سطح روابط تجاری دو کشور سه برابر خواهد شد و به ۳۰ میلیون دالر در سال می رسد.

پوتین در تهران

پوتین رئیس جمهور روسیه هم عصر سه شنبه وارد تهران شد و پس از استقبال رسمی و دیدار با رئیس جمهور ایران در پاستور، به دیدار رهبر این کشور رفت.

آیت الله خامنه ای در این دیدار تاکید کرد که آمریکا باید از منطقه شرق فرات در سوریه بیرون رانده شود. وی همچنین بر لزوم گسترش روابط ایران و روسیه تاکید کرد.

پوتین رئیس‌جمهور روسیه نیز در این دیدار با تأیید مواضع رهبر انقلاب ایران درباره منطقه قفقاز، مواضع دو کشور در قضیه سوریه از جمله در مخالفت با حمله نظامی به شمال این کشور را کاملاً منطبق با یکدیگر خواند و گفت: «منطقه شرق فرات باید تحت کنترل نیروهای نظامی سوریه قرار بگیرد.»

رئیس جمهور ایران نیز در دیدار با پوتین اراده دو کشور بر توسعه مناسبات دوجانبه را قابل توجه خواند و گفت: «پس از دیدار در مسکو و عشق‌آباد، روند همکاری‌ها رو به رشد بوده و این روند همچنان باید تقویت شود.»

روز گذشته هم تفاهم‌نامه‌ای به ارزش ۴۰ میلیارد دلار بین شرکت ملی نفت ایران و گازپروم روسیه امضا شد.

نشست آستانه، تلاش برای تامین امنیت سوریه

نشست آستانه هم شب گذشته با حضور روسای جمهور سه کشور در سالن اجلاس سران برگزار شد. رئیسی، پوتین و اردوغان پس از پایان این نشست به جمع خبرنگاران آمدند.

رئیسی در نشست خبری مشترک با پوتین و اردوغان اعلام کرد که «در این نشست، تاکید بر حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه شد و بر این امر که حضور آمریکایی‌ها در شرق فرات به هر بهانه‌ای هیچ وجهی ندارد، نیز تاکید صورت گرفت.»

پوتین نیز گفت:«سه کشور تاکید دارند بر اساس گفت وگوی سوری و با راه حل سیاسی، بحران سوریه قابل حل است و باید به وحدت و تمامیت ارضی سوریه احترام گذاشته شود و سرنوشت سوریه باید به دست مردم این کشور تعیین شود.»

اما اردوغان بر مبارزه با گروه های مسلح در سوریه تاکید کرد و گفت:«میان سازمان های پژاک، ی.پ.گ و پ.ک.ک هیچ تفاوتی نمی‌بینیم. قبول نمی‌کنیم از یکی به عنوان ابزار استفاده و با دیگری مبارزه شود.» رئیس جمهور ترکیه در ابتدای نشست آستانه هم اظهار کرده بود که داعش، پژاک، پ ک ک و ی پ ک و سایر گروه های تروریستی باید ۳۰ کیلومتر از مرزهای سوریه دور شوند. او با بیان اینکه مبارزه با گروه های تروریستی ادامه می دهیم، گفت:« از روسیه و ایران انتظار داریم در این مبارزه در کنار ترکیه باشند.»

در پایان ین نشست هم بیانیه مشترکی از سوی سه کشور صادر شد. در این بیانیه تاکید شد که منازعه سوریه هیچ راه‌ حل نظامی نداشته و تنها از طریق روند سیاسی سوری ـ سوری با تسهیل­گری سازمان ملل وفق قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل قابل حل و فصل خواهد بود.

منبع: ایسنا