داغی بر پیکر تشیع

فعالیت‌های فرهنگی و قلم زدن در عرصه مسائل اجتماعی، بدون مخالف و موافق نیست. کاری که مخالف و موافق نداشته باشد، خدمت نیست بلکه «نان به نرخ روز خوردن» است.

شاید این نوشته، بسیاری‌ها را در آستانه محرم برنجاند اما رنجیدن بهتر از سکوت در برابر یک ناهنجاری است. این ناهنجاری چنان مهلک و کشنده است که مبالغه نیست بگوییم سرعت گسترش مکتب اهل‌بیت(ع) را در جهان با کُندی روبرو کرده است.

همواره در طول تاریخ، برچسپ‌زدن تفکرات افراطی به دین، نه تنها از ارزش‌های دینی کاسته بلکه به شدت به آن آسیب رسانده است. این دیدگاه‌های غلط در برخی از مواقع نه فقط به یک مکتب و منزلت اجتماعی آن آسیب می‌رساند بلکه ریشه حقیقی و صحیح بودن آن را دچار تزلزل می‌کند. یکی از این رفتارهای غلط که در سال‌های اخیر در افغانستان شیوع پیدا کرده استفاده از زنجیرهای متصل به تیغ و چاقو و برخی مواقع قمه‌زنی در ایام محرم است.

از نظر تاریخچه، برخی محققان رواج تیغ‌زنی و قمه‌زنی را مربوط به زمان صفویه دانسته‌اند. با این وجود بعضی دیگر از محققان و تاریخ‌نگاران نیز بر این عقیده اند که آغاز تیغ‌زنی مربوط به دوره قاجار بوده و چنین عزاداری‌هایی حتی در عصر صفویه نیز وجود نداشته است. فقط یک مورد در زندگی حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در اوایل قرن سوم هجری درج است که وی با گروهی که عزاداری امام حسین(ع) را به انحراف کشانده بودند، برخورد کرد. اما این که این جماعت چه نوع رفتار و اعمال انحرافی را انجام می‌دادند، تاریخ سکوت کرده است.

به هر حال به اینکه استفاده از زنجیرهای متصل به چاقو و کارد از چه وقت و کجا و توسط چه کسانی آغاز شده و از چه سالی وارد افغانستان شده، کاری نداشته و توجه به چند نکته آن قابل اهمیت و تأمل است. این را خوب می‌دانیم که اکنون اجرای مراسم تیغ‌زنی گرم‌کننده بسیاری از محافل تکفیری‌ها و دیگر گروه‌های معاند است. عزاداری‌های افراطی و انتشار عکس و فیلم آن در شبکه‌های معاند، چنان آب به آسیاب دشمن می‌ریزد که هیچ مبلغ حسینی(ع) نمی‌تواند آن را جبران کند و از پس خنثی کردن آن برآید. تصور کنید که در یک لحظه، چهره خونین کودک شیعی و فرق شکافته عزادار حسینی(ع) روی گیرنده تلویزیون‌های «نور= وهابیت» و «کلمه» برود، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ به این سوال بارها خود مجریان این دو شبکه چنین پاسخ داده اند: «پخش تصاویر خونین عزاداران رافضی [شیعه]، چنان در راستای اهداف مان کمک می‌کند که هیچگونه کمک مالی به پای آن نمی‌رسد».

دیگر اینکه از نظر شرعی عزاداری باید طوری باشد که باعث وهن مذهب نشود. تیغ‌زنی علاوه بر اینکه از نظر عرفی از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمی‌شود و در عین حال سابقه‌ای در عصر ائمه(ع) و زمان‌های بعد از آن ندارد و تأییدی هم به شکل خاص یا عام از معصوم(ع) در مورد آن نرسیده است. بدون تردید در حال حاضر وارد کردن جرح بر بردن، نه تنها موجب وهن و بدنام شدن مذهب می‌گردد بلکه خلاف فطرت پاک الهی نیز است.

تیغی که عزادار بر سر و پشت خود می‌زند، نه تنها زخمی بر سر و پشت یک نفر است بلکه داغی است که بر پیکر تشیع باقی می‌ماند. خونی که از این طریق ریخته می شود نه تنها دربغ کردن چند قطره خون به یک نیازمند است بلکه گرفتن قطره قطره از ارزش‌های اسلام ناب محمدی(ص) نیز است؛ پیامبری که آمد تا با رفتارهای غلط مبارزه کند و آنچه که درست است را به ما آموزش دهد.

در اخیر این را اضافه کنم که بدون شک عزاداری و برگزاری مراسم و آئین‌های مذهبی می‌تواند در سلامت روانی و معنوی انسان‌ها تاثیر مثبتی بگذارد اما استفاده از شیوه‌های غیرعقلانی نه تنها به تحقق این امر نمی‌انجامد بلکه سلامت جسمی، روانی و اجتماعی افراد جامعه را به خطر می‌اندازد. تصویر غلطی که شیوه‌هایی عزاداری بی‌ثواب و ناصواب در افکار عمومی جهان می‌گذارد نوعی آسیب اجتماعی است که سلامت دین را تهدید می‌کند. همه باهم امسال باشکوه‌تر مراسم عزای امام حسین(ع) را برگزار می‌کنیم. مراسمی که دستور آن از ائمه(ع) رسیده و عاری از هر نوع رفتار نامناسب باشد.

محمد مرادی