جعبۀ سیاهِ تحولات سی سال اخیر در معرض خطر!

زنده‌یاد استاد عرفانی از چهره‌های «معتدل» و «متعهّدِ» جامعه‌ی شیعه/هزاره بود و همگام با سه چهرۀ نامدار و ماندگار دیگر (مزاری، اکبری و صادقی نیلی) نقش محوری در تأسیس و توفیقِ حزب وحدت داشت. بر خلاف سه شخصیّت دیگر که هیچکدام اهل قلم و تحریر و خاطره‌نویسی وثبتِ رویدادها نبودند، شادروان عرفانی مردِ تحریر و تحلیل و ثبت وقایع و رویدادها بود.

در زمان حیاتِ آن بزرگ‌مرد مکرراً از زبانِ یارانِ گرمابه و گلستانِ ایشان شنیده بودم که وی دقیق‌ترین و بی‌طرفانه‌ترین خاطرات و ثبت وقایع را از فرایند شکل‌گیری حزب وحدت، جنگ‌های غرب کابل، تجزیۀ حزب وحدت، سقوط غرب کابل و … به رشتۀ تحریر در آوده بود؛ اما به یاران و نزدیکان خود توصیه نموده بود: تا زمانی که من در قید حیات هستم، این مجموعۀ خاطرات باید پرده‌نشین غیب باقی بماند؛ ولی پس از مرگ من، بدون یک کلمه تغییر یا تحریف، شاهد بازاری شود و در اختیار عموم قرار گیرد.

گفته می‌شود علت خودداری آن شادروان از نشر آن گنجینه در حال حیات خودش، درج و ثبتِ حقایق و وقایعی در آن گنجینه‌ای اسرار بود که اسباب ایجادِ تنش و جنجال میان جناح‌های مختلفِ حزب وحدت می‌گردید. گویند نقطۀ ثقلِ آن تکه‌های تنش‌زا و جنجال‌‌آفرین، یادداشت‌های مستند مرحوم عرفانی در باب نقش استاد خلیلی در ائتلاف حزب وحدت و حزب اسلامی و اعتماد استاد مزاری به طالبان و پاکستان و دیگر نقش‌های تخریبی خلیلی بوده است.

پس از ارتحال استاد عرفانی، کسانِ بسیاری مشتاقانه منتظر نشر آن گنجینه و خزینه بودند؛ اما تا کنون نه از چاپ و نشر آن خبری هست و نه از سرنوشت آن جعبۀ سیاه کسی اطلاع دارد.
اخیراً از زبانِ رُقبای درون حزبی استاد خلیلی شنیدم که ایشان با پرداخت هفتاد هزار دالر به بازماندگان شادروان عرفانی، مجموعۀ خاطرات ایشان را خریداری نموده‌اند.
من امیدوارم این گزارش صرفاً در حدّ یک شایعه و برساخته‌ای ذهن‌های بیمار حزبی باشد و روزی خاطراتِ ناب و نایابِ ان بزرگمرد، بدون دستکاری و تصرّف در اختیار همگان قرار گیرد.
مسیح ارزگانی