تغییرِ تاکتیک‌ها و رویکردهای طالبان

در دور اخیر یورش‌ها و پیشروی‌های گروه طالبان که از دو ماه بدینسو در جریان است، تغییرات ملموس در تاکتیک‌ها و رویکردهای سنتی این گروه به مشاهده می‌رسد:

۱) برخلاف گذشته که ستیز و گریز طالبان در مناطق پشتون‌نشین (جنوب و شرق) متمرکز بود، اکنون جنگجویان گروه مذکور، دورِ جدیدِ تاخت و تازهای خود را از نواحی اقوام غیرپشتون آغاز کرده‌اند. از بدخشان و تخار در شمالِ شرق تا فاریاب و سرپل و بلخ و سمنگان در شمال و دایکندی و غزنی در مرکز، شاهد یورش‌های طالبان است؛ در حالی که پایگاه سنتی آن گروه (مناطق پشتون‌نشینِ جنوب و شرق) در آرامش نسبی به سر می‌برند؛

۲) گزارش‌های میدانی و اظهارات منابع محلی نشان می‌دهد که جنگجویان مهاجم در نواحی شمال کشور، اکثراً طالبان پشتون نیستند؛ بلکه غالباً طالب‌های تاجیک و ازبک و هزاره و سایر اقوام هستند که بخشی از آنها جدیدا به گروه مذکور پیوسته‌اند؛

۳) طالبان در دورِ جدید تحرکات نظامی خود غالباً با فرستان ریش‌سفیدان و هیأت‌های میانجی، تلاش کرده‌اند تا مردم محلی و مدافعان دولتی را بدون جنگ و درگیری، وادار به تسلیم شدن نمایند و ظاهراً این روش مسالمت‌جویانه در بسیاری از مناطق با موفقیت همراه بوده است؛

۴) در ولسوالی‌ها و مناطقی که تا کنون به تصرف طالبان درآمده است، از خشونت‌ها و خونریزی‌های پیشین، گزارش‌های مستند و معتبری منتشر نشده است؛

۵) در دور اخیر حملات طالبان، تا کنون گزارشی از تخریب و انهدامِ تأسیسات و اماکن دولتی یا دستگیری و مجازاتِ کارمندان محلی و سربازان اردو و پلیس به نشر نرسیده است؛

از تغییرات فوق، نتایچ ذیل را می‌توان به دست آورد:

الف) مجموعۀ دگردیسی‌های پیش‌گفته نشان می‌دهد که گروه تندرو و خشن طالبان اندکی دچار تعدیل شده است و حداقل با پذیرش تنوّع قومی افغانستان، تلاش می‌کنند طالبان را از حصار و انحصار قوم پشتون خارج سازند و چهرۀ ملی و فراقومی به آن بدهند؛

ب) رفتار نسبتاً ملایمِ طالبان در دور اخیر حملات، نشانگر آن است که گروه مذکور خود را حاکم آیندۀ کشور تصوّر می‌کند و قصد حکمرانی بر مردم افغانستان را دارد و اکنون در پی کشتار و تخریب نیست؛

ج) ملایمت و مسالمتِ کنونی ناشی از روحیه و امید و اعتماد به نفسِ طالبان است. هر گاه در آینده دچار شکست و ناکامی شوند، هیچ بعید نیست که باردیگر به خشونت و کشتار و ویرانگری گذشته باز گردند.

مسیح ارزگانی