تبصره‌ای بر سخنان حمدالله محب

سخنان حمدالله محب را شنیدم. مقصر فروپاشی جمهوریت، سیاسیون و رهبران احزاب را معرفی کرد. در این‌که گفتگوهای مستقیم سران احزاب با طالبان در مسکو، پاکستان و دوحه یکی از عوامل اصلی تضعیف روحیه ارتش بود، تردیدی نیست. اما ای کاش آقای محب می‌گفت که چه کسی مسوول فروپاشی اجماع سیاسی بود. چه کسی با تک‌تازی‌ها و انحصارطلبی‌های خود سران احزاب را مجبور ساخت که طالبان را بر حاکمان ارگ ترجیح بدهند؟

مسوول اصلی فروپاشی اجماع سیاسی غنی بود.
باری جایی خوانده‌ بودم که هر نظام دموکراتیک برای ثبات خود نیاز دارد که رهبرانش این دو روحیه را در وجود خود نهادینه کنند:
۱) خویش‌تنداری قانونی: یعنی این‌که یک رئیس جمهور نباید از همه صلاحیت‌های قانونی خود علیه رقبا استفاده کند.
۲) این‌که رقابت سیاسی را دشمنی تلقی نکند.

غنی متاسفانه از هر دو روحیه عاری بود. او در چند سالی حاکمیت خود به جای مبارزه علیه طالب، همه انرژی خود را در تضعیف سران احزاب هزینه می‌کرد.
در چنین حالتی، طبیعی است که اجماع سیاسی فرو می‌پاشد و هر کسی کوشش می‌کند رابطه‌های جداگانه خود را تنظیم کند.
ما همان زمان نیز در یادداشت‌های ما تاکید می‌کردیم که پایان این تک‌روی‌ها فروپاشی اجماع سیاسی و تضعیف نظام است، اما گوش شنوایی وجود نداشت.

عبدالشهید ثاقب