بلخاب، تحمیل جنگ، طالبان و مولوی مهدی

بلخاب در یک‌ قدمی جنگ قرار گرفته است؛ جنگ طالبان با مولوی مهدی یکی از فرماندهان خودشان. امارت اسلامی از سه طرف به مرزهای بلخاب نیروی نظامی فرستاده و عملاً بلخاب را محاصره کرده است. مولوی مهدی که سال‌ها طالب بوده و با کمک او طالبان بسیاری از مناطق شمال را سقوط داده‌اند می‌گوید: من یکی از اعضای طالبان هستم، نمی‌خواهم با این گروه جنگ کنم؛ من خواهان حقوق هزاره‌ها و عدالت اجتماعی در امارت اسلامی هستم و طرفدار حل مشکل با مذاکره می‌باشم؛ امّا اگر به ما حمله شود، از خود دفاع می‌کنیم.
گمان نمی‌رود طالبان به خواسته‌های مولوی مهدی که عدالت اجتماعی است تن بدهند و مولوی مهدی نیز از خواسته‌های خود کوتاه نخواهد آمد؛ این مسأله جنگ را ناگزیر می‌کند.
واقعیت این است که بلخاب، طالبان را بر سر دوراهی خطرناکی قرار داده است. زیرا از یک‌طرف طالبان نمی‌توانند بلخاب و مولوی مهدی را به حال خود رها کنند. زیرا بلخاب به لحاظ تاریخی، جغرافیایی و اجتماعی ظرفیت تبدیل شدن به یک مرکز مقاومت را دارد. ممکن است مخالفین طالبان، بلخاب و مهدی را در اختیار بگیرند. در این صورت دیگر دست طالبان به بلخاب نخواهد رسید. از دست‌رفتن بلخاب به معنای ایجاد شکاف در حاکمیت امارت است.
حمله به بلخاب نیز برای امارت کار دشواری است؛ زیرا جنگ با مهدی، جنگ درونی و داخلی طالبان است؛ جنگ با مهدی به این معناست که طالبان یک گروه کاملاً قومی است و حتی وفاداران به خود از اقوام دیگر را نمی‌تواند تحمل کنند.
حمله طالبان به بلخاب، مسایل مذهبی و قومی را در مناطق هزاره‌جات دامن می‌زند و ممکن است در ولایات بامیان و داکندی و غزنی شیعیان دست به مقاومت بزنند و کار را بر طالبان دشوار نمایند. طالبان فعلاً نمی‌خواهند با شیعیان درگیر شوند.
هم‌چنین حمله به بلخاب، زنگ بیدارباشی می‌شود برای تاجیک‌ها و ازبک‌های که فعلاً در صفوف طالبان قرار دارند و ممکن است آن‌ها از طالبان فاصله بگیرند.
مهم‌تر از همه این‌که طالبان نمی‌توانند سابقه بلخاب را نادیده بگیرند. پس از کودتای ۷ ثور، بلخاب نخستین منطقه در شمال بود که بر ضد حکومت کمونیستی قیام کرد و نه تنها بلخاب که چندین ولایت هم‌جوار خود را نیز آزاد کرد. در پنج سال حکومت طالبان در دهه هفتاد، به رغم حمله‌های سنگین، بلخاب و پنجشیر دو نقطه‌ای بودند که حتی یک ساعت تحت حاکمیت طالبان قرار نگرفتند.
با توجه به آن‌چه گفته شد احتمالاً طالبان در بلخاب دست به یک جنگ و تهاجم فوری نخواهند زد؛ بلکه ممکن است “سیاست تحمیل رنج و درد” را در پیش بگیرند؛ راه‌های ورودی و خروجی بلخاب را ببندند، بلخاب را محاصره اقتصادی کنند؛ طوری که مردم مجبور به ترک منطقه شوند. و نیز با ایجاد تنش‌ در داخل بلخاب و تقویت نیروهای مخالف مولوی، او را مجبور به فرار و یا تسلیم نمایند.

سید اسحاق شجاعی