برآورد استراتژیک پاکستان

• از منظر امنیت: پاکستان مدت ها است که از کشورهای جذامی و بی ثبات منطقه و بخشی از ژئوپلیتیک جنگ می باشد.
  اگرچه با آغاز جهاد افغانستان در دهه هشتاد میلادی، عملا پاکستان بخشی از ژئوپلیتیک جنگ گردید اما همراهی با امریکا در افغانستان در حوادث ٢٠٠١ نظام مدارس و اسلام گرایان پاکستان را خشمگین کرد. سپس این موضوع در اولین دوره ریاست جمهوری اوباما و طرح استراتژی جنگ امریکا در قلمرو AF-PAK صورت عینی تر یافت.
  این وضعیت اکنون شدیدتر شده و عوامل مختلف داخلی ( قومی، رادیکالیستی، اقتصادی ) در کنار عوامل خارجی، روزگار سختی را برای این کشور رقم زده است.
  -از منظر سیاست خارجی: امریکا هیچگاه متحد قابل اعتماد برای اسلام آباد نبوده و پاکستان به عنوان متحد مقطعی و اجاره ای امریکا استفاده شده است.
  در ظرف کلان تر در جنوب آسیا و چارچوب آسه آن، هند متحد اصلی امریکا در برابر چین است.
  در درگیری های میان هند و پاکستان، امریکا از پاکستان دفاع نکرده و حتی در جدایی بنگله دیش، زمانی که امریکا و پاکستان در قالب سنتو متحد همدیگر بودند، امریکا کاری برای پاکستان نکرد.
  امریکایی ها در مورد بخشی از آنچه در افغانستان بر سر شان آمد، پاکستان را متهم می دانند.
  واشنگتن هیچگاه دید مناسبی به زراد خانه هسته ای پاکستان نداشته و حتی در سال ٢٠٠٨ زمانی که جنگجویان ملا صوفی محمد به اسلام آباد نزدیک شدند، واشنگتن طرح خود مبنی بر انتقال زرادخانه هسته ای پاکستان به امریکا را اعلام کرد. اگرچه پکنگ در سال های اخیر به اسلام آباد نزدیکتر شده اما چین هم با توجه به ساختار غربی نهادهای سیاست در پاکستان محتاطانه برخورد می کند و اتحاد فعال با پاکستان ندارد.
• از منظر اقتصادی: پاکستان یک کشور همیشه قرضدار و وابسته به کمک نهادهای مالی بین المللی و کشورها است. شرایط جدید قرضه های نهادهای مالی بین المللی بحران اقتصادی را در این کشور پر جمعیت افزایش می دهد.
• از منظر سیاست داخلی: جریان های جدایی طلب در این کشور فعال هستند و گسل های قوی قومی، ژئوپلیتیک این کشور را تهدید می کند.
• بیمار جنوب آسیا (پاکستان) یکی از کشور هایی خواهد بود که از آرایش جدید نظام بین الملل تاثیر می پذیرد. حوادث دو سال اخیر و مخصوصا جنگ اوکراین، از روندهای تعیین کننده در این تغییر آرایش می باشد.

شجاع حسین محسنی