یکی از عوامل سقوط و فروپاشی نظام ها و دولت ها حد اقل در صد سال اخیر به این وابستگی به خارج بر می گردد. تا زمانی که کمک خارجی بوده، دولت ها هم حیات داشته و زمانی که خارجی ها به این حمایت و کمک پایان داده اند، عمر دولت و حکومت هم به پایان رسیده است.
پس از انقلاب در ایران، دیدگاه برتری‌طلبی ملی و نژادی، رنگ دینی و مذهبی نیز به خود گرفت که نمونه آن در سخنان «حسن عباسی» از تئوریسن‌ها و نظریه‌پردازان این کشور دیده می‌شود.
موج جدید کاهش ارزش پول افغانستان که از سه ماه پیش شروع شد، امروز در یک حرکت بی‌سابقه در ۲۰ سال گذشته، هر دالر آمریکایی به حدود ۱۱۰ افغانی رسید. این در حالی است که نزدیک به دو دهه پیش، وقتی پول‌های جدید وارد بازار افغانستان شد، هر دالر، ۴۷ افغانی بود.
بسیاری از مشکلات اقتصادی موجود در افغانستان، ناشی از اقتصاد سیاسی این گروه و نیز نگاه ایدئولوژیک و مذهبی رهبران آن به اقتصاد است.
در تاریخ همه‌ی ملت‌ها و کشورها، نقاط روشن و فرصت‌های تکرار نشدنی وجود دارد. برای هر ملتی در دوره‌هایی از تاریخ زمینه‌ی رشد و بالندگی فراهم شده است، اما مواجهه‌ی مردم و جریان‌های سیاسی و اجتماعی در استفاده از فرصت‌ها یکسان نبوده است.
برای جمعیت تقریبا ۳۸ میلیونی افغانستان، این شکست به طور غیر مقابل مقایسه ناگوار است. طالبان قوانین سخت‌گیرانه از شریعت را دو باره بر افغانستان تحمیل می‌کنند، کشوری که میلیاردها کمک خارجی را از دست داده است و ملتی که به قطحی در حال گسترش گرفتار شده است.
واقعیت این است که طالبان به سهم و مشارکت اقوام در قدرت معتقد، متعهد و وفادار نیستند، زیرا مجاری درست و مشروع به رسمیت شناختن سهم و مشارکت اقوام در قدرت، رعایت “حقوق شهروندی برابر” تمام شهروندان کشور است، نه با دعوت از یک یا چند عنصر شناخته شده یا ناشناخته ای اقوام و دادن سهم وزارت یا مشاورت به آنها.
. تا نیمه‌های جون، جمهوری اسلامی افغانستان به نظر می‌رسید که در سراشیبی نابودی قرار گرفته است. اما رئیس جمهور غنی همچنان به کابینه خود می‌گفت که جمهوری دوام خواهد آورد.
امروز که وطن معامله شده است، همه یکدیگر را به خیانت متهم می‌کنند. اما خیانت در کدام سطح؟ توسط چه کسی؟ در مقابل چه چیزی؟
جنرال پلاستیکی اشرف غنی به نام “ژنرال سعادت” که در دولت اشرف غنی بالاترین سمتها را داشت، در تازه ترین صحبتهای خود اقوام غیر پشتون افغانستان را عامل سقوط کشور به دست طالبان تلقی کرده است.