چهل دو سال است که افغانستان در آتش جنگ میسوزد و بزرگان سیاسی این کشور، در مقاطع مختلف در طی این چهل دو سال، برای رسیدن به صلح؛ یا بخاطرِ ختم جنگ بدنبال یک نسخه ای مطلوب گاهی در غرب و گاهی در شرق میدوند. امروز بزرگان سیاسی در جایی برای بدست آوردن نسخه ای صلح عزم سفر کردند که؛ درست چهل دو سال پیش نسخه ای جنگ از از همین آدرس در این سرزمین فرستاده شد.
دیدار پاپ فرانسیس با آیت‌الله العظمی سیستانی رخدادی بزرگ در سال جاری بود. در هنگامه‌ای که خاورمیانه دچار درگیری‌های فرقه‌ای – قومی و بی‌ثباتی مزمن است، این دیدار حتی در اندازه نمادین برای منطقه، جامعه زخمی عراق و گفت‌وگوی بین‌الادیان راهگشا بود.
در مقطع فعلی، درک سیاست آمریکا در قبال موضوعات گوناگون بین‌المللی از اهمیت خاصی برخوردار است.
باور اسلام آباد این است که پروسه صلح افغانستان سخت و دشوار است اما غیرممکن نیست. در تازه ترین اقدامات برای ایجاد نوعی توافق صلح کارآمد در افغانستان، پاکستان سخت تلاش می کند مطمئن شود این حرکات تازه همچون موارد قبلی با ناکامی مواجه نگردد.
هم‌چنان‌که پیروزی امریکا و حضور دایمی این کشور در افغانستان برای قدرت‌های منطقه‌ای قابل قبول نبوده و نیست؛ آن‌ها حکومت مذهبی افراطی طالبان را نیز برنمی‌تابند. این کشورها راه‌حل سوّمی را تعقیب می‌کنند که در آن نه امریکا سلطه کامل داشته باشد و نه طالبان حکومت انحصاری ایجاد کند. این راه‌حل ارزش امتحانش را دارد.
بار دیگر تاکید می کنم که نمی توان به ترقی و پیشرفت رسید و در وادی توسعه گام نهاد، جز این که در جامعه ما یک هویت کلان ملی شکل بگیرد و قوم گرایی از حد افراط به اعتدال برسد. امکان ندارد ارزش های مردم سالاری در کشور نهادینه شود در حال که نظام حاکم به طور رسمی قوم گرایی را ترویج می کند.
“لرد اکتون”، فیلسوف و مورخ انگلیسی سده ی ۱۹، جمله‌ای دارد که طنین بلند تاریخی پیدا کرد و از آن پس، همگان آن را گزاره‌ای حتمی و انکارناپذیر تلقی کردند؛ به منزله‌ی چیزی بدیهی که دیگر نیاز به اثبات ندارد. جمله‌اش این است: “قدرت، فساد می‌آورد و قدرت مطلق، فساد مطلق”.
بدبختانه افغانستان یک کشور مستقل نیست، یک نوع نیمه مستعمره است. آیا روزی مردم افغانستان و بویژه نخبگان ان بجای تلاش در سهم داشتن از خوان امریکا برای بدست گرفتن سرنوشت کشور شان آگاهانه متشکل خواهند شد ؟
ثبات و استقرار در راه عبودیت و کسب معنویت، تنها راهی به رهایی از رنج دنیا و غم و درد دنیاست و در سرای باقی نیز دارای اجر و ثواب خواهد بود.
تا الآن کاملا روشن شد که اضلاع پشتونیزم، چپی و سران عمدتا سازمان نصر سابق مثلث دوستان شهید مزاری نقش جدی در زمینه‌های نابودی حزب وحدت و شهادت شهید مزاری داشتند.